Zapal świeczkę. Polskie groby w Wielkiej Brytanii

Mimo że Brytyjczycy nie mają w zwyczaju odwiedzać grobów swoich bliskich, to we Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny coraz chętniej, z ciekawości, przychodzą na lokalne cmentarze. Podążają za tłumem Polaków, którzy każdego roku porządkują polskie groby i stawiają na nich symboliczne światełka.

Tak naprawdę w każdym większym mieście w Wielkiej Brytanii znajdują się polskie mogiły. Najwięcej jest ich oczywiście na cmentarzu Gunnersbury, gdzie pochowanych zostało ponad półtora tysiąca rodaków. To tam, każdej jesieni, wokół wzniesionego w 1976 roku Obelisku Katyńskiego gromadzą się mieszkający w Wielkiej Brytanii Polacy, którzy następnie dokładnie sprzątają pomniki i płyty, zapalają na nich znicze i układają wiązanki. Część z tych osób działa w, nazwijmy to, porozumieniu. To zorganizowana akcja pilotowana między innymi przez działających ze wsparciem Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Londynie i Polskiej Misji Katolickiej aktywistów z Poland Street.

W tym roku wspólne sprzątanie polskich grobów w Londynie odbędzie się 2 listopada. Pisaliśmy o tym tutaj: http://przemyslawm6.sg-host.com/polskiznicz-2019-w-londynie-2-listopada-spotkajmy-sie-przy-polskich-grobach/

Polskie cmentarze w Londynie

Najwięcej polskich grobów znajduje się na Gunnersbury lub St. Patricks Catholic Cemetery. Mogiły Polaków są też na innych cmentarzach.

W polskiej kwaterze na cmentarzu Highgate (Wzgórze Orła Białego) znajdują się groby powstańca Stanisława Worcella i uznanego rysownika Feliksa Topolskiego, a w tamtejszych katakumbach złożono ciało Hermana Liebermana, bliskiego współpracownika gen. Władysława Sikorskiego. Na Kensal Green spoczywa Paweł Edmund Strzelecki, zdobywca Góry Kościuszki. Na St. Mary’s Roman Catholic Cemetery znajdują się natomiast mogiły Krystyny Skarbek, Andrzeja Kowerskiego (oboje byli członkami brytyjskiego wywiadu) oraz Henryka Krasińskiego, kapitana z powstania listopadowego.

Na londyńskich nekropoliach spoczywają przede wszystkim weterani Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, ich bliscy, działacze polityczni, artyści, uczestnicy powstań i imigranci, których los rzucił za chlebem do Wielkiej Brytanii. Część z grobów jest regularnie doglądana, część – to niestety miejsca zapomniane i zaniedbane. Jak je odnaleźć? O tym za chwilę.

Groby Polaków w Wielkiej Brytanii

Nie tylko w Londynie znaleźć można groby rodaków. W Newark on Trent mieści się najważniejszy dla Polaków mieszkających w Anglii cmentarz wojskowy. To właśnie na miejscowej nekropolii pochowanych zostało około 300 lotników, spadochroniarzy i weteranów. W Newark znajdują się też groby Władysława Raczkiewicza, Augusta Zaleskiego i Stanisława Ostrowskiego, czyli trzech prezydentów RP na uchodźstwie.

Na cmentarzu Wellshill w Szkocji znajduje się z kolei 381 grobów polskich wojskowych, a walijski cmentarz we Wrexham jest miejscem spoczynku kilkudziesięciu polskich żołnierzy walczących na frontach I i II wojny światowej.

Według danych zebranych przez Polską Misję Katolicką – na 1057 cmentarzach w Anglii, Walii i Szkocji spoczywa 45061 zmarłych noszących polskie nazwiska. Niestety, spis ten nie jest dostępny online, jednak PMK dostarczyła jego kopie wszystkim polskim parafiom w Wielkiej Brytanii. Każdy, kto chciałby się dowiedzieć, czy na najbliższym mu cmentarzu spoczywają Polacy – powinien skontaktować się z odpowiednią dla swojego miejsca zamieszkania parafią.

Warto też zwrócić uwagę na niezwykłą pracę Pana Wojciecha Zmyślonego, który od 2003 roku prowadzi serwis poświęcony Polskim Siłom Powietrznym z czasów II wojny światowej. Na jednej z podstron witryny polishairforce.pl można znaleźć rozbudowaną listę angielskich, walijskich i szkockich (ale nie tylko!) cmentarzy, na których pochowani zostali lotnicy Polskich Sił Powietrznych. Lista opracowana przez Pana Wojciecha znajduje się pod tym linkiem – KLIK!