Przemysław Mackojc
W dobie niepohamowanego rozwoju cywilizacji rozpowszechnia się coraz więcej chorób, które dotykają ludzkość w wymiarze globalnym. Choroby XXI wieku stanowią przyczynę aż 80 % wszystkich zgonów. Najczystsze dolegliwości dotykają układów sercowo-naczyniowego, oddechowego, pokarmowego, to także nowotwory, otyłość, alergie, choroby zakaźne i psychiczne. Zdrowie determinuje wiele czynników od nas niezależnych, m. in. uwarunkowania genetyczne, środowisko w którym żyjemy, dostęp do służby zdrowia, a także jej jakość. W dużej mierze jednak, kondycja naszego organizmu zależna jest od stylu życia, jaki prowadzimy. Stres, nieodpowiednia dieta, używki, brak ruchu to najczęstsze czynniki sprzyjające rozwojowi chorób.
Choroby układu krążenia
Choroby układu sercowo-naczyniowego stanowią przyczynę aż 50 % zgonów w krajach wysoko rozwiniętych. Według badań Państwowego Zakładu Higieny, w Polsce wskaźnik ten jest znacząco wyższy, w porównaniu z innymi krajami UE. Jedną z najpoważniejszych chorób z tego zakresu jest nadciśnienie tętnicze. Dotyka zarówno mężczyzn jak i kobiety, w różnym wieku. Często przebiega bezobjawowo może jednak prowadzić do zawału, udaru mózgu, niewydolności serca a nierzadko bezpośrednio do śmierci. Schorzenie diagnozowane jest zwykle przy standardowy pomiarze ciśnienia – jeśli jego wartość przekracza 140/90 mm Hg. Wysoki poziom przepływu krwi może oczywiście zależeć od sytuacji nerwowej czy wysiłku fizycznego, jednak gdy stale utrzymuje się na podwyższonym poziomie jest to znaczący problem i sygnał do podjęcia leczenia. Stosujemy środki farmakologiczne, regularne pomiary ciśnienia oraz zmienię trybu życia – zdrowa dieta, rezygnacja z tytoniu, ograniczenie alkoholu, zwiększenie aktywności fizycznej.
Kolejną poważną, statystycznie często występującą chorobą układu krwionośnego jest miażdżyca (arterioskleroza). Powstaje w wyniku odkładania się cholesterolu na ścianach żył i tętnic. W ten sposób naczynia krwionośne się zwężają i zatykają. Tym samym ograniczony zostaje dopływ krwi, a wraz z nią życiodajnego tlenu i cennych składzików odżywczych do poszczególnych organów. Złogi cholesterolu najczęściej pojawiają się w tętnicach wieńcowych serca oraz mózgowych. Co w konsekwencji może prowadzić do niedotlenienia tych narządów. Pierwsze objawy miażdżycy są niezauważalne, dopiero na skutek rozwoju choroby, człowiek może zaobserwować nadmierne zmęczenie, problemy z koncentracją, aż wreszcie bóle w klatce piersiowej czy silne migreny. W najgorszym stadium choroby, może dojść do pęknięcia naczyń krwionośnych i wytworzenia się skrzepów, które z kolei mogą trafić do mózgu, serca czy płuc, wywołując udar, zawał bądź zator. Miażdżycę diagnozujemy po pierwsze poprzez pomiar poziomu cholesterolu LDL i HDL oraz trójgliceryny we krwi. Przydatne jest również USG naczyń krwionośnych, tomografia komputerowa i koronografia. Obniżyć poziom cholesterolu można stosując odpowiednie leki. Niekiedy jednak, by uniknąć najgorszego lekarze stosują metody bardziej inwazyjne – blokujące lub rozbijające niebezpieczne złogi cholesterolu np. by passy, senty, blokowanie. Jeśli chodzi o profilaktykę znów niezwykle ważna jest zdrowa dieta ( poleca się produkty bogate w kwasy Omega3), ograniczenie używek, aktywność fizyczną oraz regularne badania kontrolne.
Cukrzyca
Należy do grupy schorzeń metabolicznych i polega na zaburzeniu gospodarki węglowodanowej organizmu. Wyróżniamy dwa podstawowe typy chorobowe: Cukrzyca typu 1 – spowodowana jest najczęściej wirusowym uszkodzeniem komórek beta trzustki (wysepek Langerhansa), odpowiedzialnych za produkcję insuliny, która ma z kolei za zadanie obniżać poziom cukru we krwi. Ten rodzaj cukrzycy nazywany jest również młodzieńczą, ponieważ ujawnia się zwykle we wczesnych etapach życia. Cukrzyca typu 2, zwana insulinożerną, dotyka dorosłych ludzi i polega na podwyższonym poziomie cukru we krwi oraz oporności na insulinę. Według danych Narodowego Funduszu Zdrowia z 2014 roku, na cukrzycę choruje 3,5 mln osób, a więc średnio co jedenasty Polak. Jeśli chodzi o Anglię, organizacja Diabetes UK szczuje, że chorych jest niewiele mniej, bo około 3,2 mln osób.
Objawy cukrzycy to przede wszystkim zwiększone łkanie, częstomocz, otyłość oraz podwyższony poziom cukru we krwi. Leczenie polega na przyjmowaniu metforminy lub insuliny, wprowadzeniu odpowiedniej diety i aktywności fizycznej. Ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2 można, zredukować można poprzez odpowiedni styl życia. Zaleca się menu bogate w błonnik, ograniczenie ilości tłuszczów i cukrów prostych, ruch oraz dbanie o utrzymanie prawidłowej wagi ciała. Bardzo istotne jest również ograniczenie tytoniu i alkoholu bądź całkowita rezygnacja z używek.
c.d.n.
FOTO: PixaBay (lic. CC)
