Przemysław Mackojc
Rok 2017 nie był łaskawy dla świata filmu, muzyki, nauki czy dziennikarstwa. Pożegnaliśmy wiele znakomitych aktorek i aktorów, muzyków, literatów, osobowości popkultury, ikon. Znanych, lubianych, podziwianych.
Pożegnaliśmy w tym roku wielu wybitnych naukowców, utalentowanych artystów, działaczy, myślicieli, ikon. 1 listopada wspomnijmy nie tyle, co ich śmierć, ale ich życia, pomyślmy o ich dorobkach i o tym, jaki wpływ mieli na nas i świat, który nas otacza ci, którzy odeszli.
Non omnis moriar. W 2017 roku odeszli…
Zygmunt Bauman – filozof, socjolog, naukowiec specjalizujący się w teorii kultury, ceniony na świecie zdobywca wielu prestiżowych nagród. Zmarł 9 stycznia 2017 roku. Miał 91 lat.
Tomasz Kalita – polski polityk, związany z Sojuszem Lewicy Demokratycznej. Był związany z kampanią referendalną w sprawie akcesji Polski do UE, pracował jako rzecznik prasowy SLD. Pod koniec maja 2016 roku zdiagnozowano u niego raka mózgu. Po operacji usunięcia nowotworu, Kalita umieścił wpis w serwisie Facebook, w którym poruszył temat leczniczej marihuany. „Ponoć pomaga olej z marihuany. To straszne, że aby zrobić w mojej sytuacji wszystko, co możliwe, musiałbym łamać prawo” – napisał. Kalita zmarł 16 stycznia 2017 roku. Miał 37 lat.
Gorden Kaye – niezapomniany René Artois w serialu „’Allo 'Allo!”. Aktor filmowy i teatralny, specjalizujący się rolach komediowych, a przez współpracowników uważany za jednego z największych profesjonalistów w „branży”. Miał 75 lat. Zmarł 23 stycznia 2017 roku.
Krystynę Sienkiewicz, aktorkę teatralną, filmową i telewizyjną, pożegnaliśmy 12 lutego 2017.
Znana z występów w Kabarecie Starszych Panów czy u Olgi Lipińskiej, kochana za rolę w serialu „Rodzina Leśniewskich” artystka od wielu lat zmagała się z chorobami, a mimo to – tryskała energią i żartowała ze swoich przypadłości, cytując sentencję Tuwima: „Żyj tak, aby twoim znajomym zrobiło się nudno, kiedy umrzesz”. Miała 81 lat.
Witold Adamek – operator, producent filmowy i scenarzysta, odpowiedzialny za zdjęcia do między innymi „Krótkiego filmu o miłości” Kieślowskiego. Wyreżyserował między innymi „S@motność w sieci”, był producentem „Daleko od okna” Jana Jakuba Kolskiego. Pracował przy „Matkach, żonach i kochankach” czy „Polskich drogach”. Zmarł 18 lutego 2017 roku. Miał 71 lat.
Danuta Szaflarska – znana z ogromnego dystansu do siebie, jedna z najbardziej aktywnych, uzdolnionych i utytułowanych gwiazd polskiego kina. Szaflarska debiutowała w „Zakazanych piosenkach” z 1945 roku, grała między innymi w krakowskim Teatrze Starym, łódzkim Teatrze Kameralnym czy w stołecznym Teatrze Narodowym. Wystąpiła u Wajdy, Agnieszki Holland czy Tadeusza Konwickiego. Była łączniczką w Powstaniu Warszawskim. Zmarła 19 lutego 2017 roku. Miała 102 lata.
Gustaw Lutkiewicz – aktor filmowy, teatralny i telewizyjny. Wystąpił w ponad 200 filmach i serialach telewizyjnych. Widzów zachwycał rolami w „Alternatywy 4”, „Złotopolskich” czy „Zmiennikach”. Zmarł 24 lutego 2017 roku. Miał 93 lata.
Wojciech Młynarski – absolwent polonistyki na Uniwersytecie Warszawskiej, współpracował między innymi z kabaretem Dudek. Poeta, autor piosenek, wykonawca, reżyser. To jemu zawdzięczamy takie perły polskiej piosenki poetyckiej jak „W Polskę idziemy”, „Róbmy swoje” czy „Jesteśmy na wczasach”. Zmarł 15 marca 2017 roku. Miał 75 lat.
[ot-video type=”youtube” url=”https://www.youtube.com/watch?v=SJnWuJ0whGQ”]
Chuck Berry – legenda rock and rolla, twórca takich przebojów jak „Roll Over Beethoven” czy „Johnny B. Good”. Laureat wielu nagród (w tym Grammy), muzyk inspirujący innych artystów, w tym Boba Dylana, Beatlesów, Springsteena czy Rolling Stonesów. Berry zmarł 18 marca 2017 roku. Miał 90 lat.
Jerzy Vetulani – profesor, wielokrotnie odznaczany, krakowski neurobiolog i biochemik, a także jeden ze współtwórców Piwnicy pod Baranami. Interesował się funkcjonowaniem ludzkiego mózgu, badał relację między neurobiologią a kulturą i społeczeństwem. Był znanym zwolennikiem legalizacji marihuany. Utalentowany gawędziarz, myśliciel, uwielbiany przez studentów. Starał się zarazić pasją i przekazać swoją wiedzę na różne sposoby, prowadził poczytnego bloga. Odszedł 6 kwietnia 2017 roku. Miał 81 lat.
Magdalena Abakanowicz – polska rzeźbiarka i wykładowca. Tworzyła duże kompozycje
przestrzenne, w swoich pracach wykorzystywała drewno, kamień i brąz. Rozpoznawalność na świecie zyskała dzięki abakanom – stworzonym na początku lat 60. tkaninom przestrzennych. Wielokrotnie nagradzana artystka zmarła 20 kwietnia 2017 roku. Miała 86 lat.
Witold Pyrkosz, niezapomniany Wichura z „Czterech Pancernych” („Pyrkosz, pyrkosz i nie jedziesz!”). Pyzdra z „Janosika”, Balcerek z serialu „Alternatywy 4”, senior rodu Mostowiaków z „M jak miłość” czy Duńczyk z „Vabanków”. Wielokrotnie nagradzany, bardzo aktywny zawodowo, nazywany królem polskich produkcji telewizyjnych aktor zmarł 22 kwietnia 2017 roku. Miał 90 lat.
Wiktor Osiatyński – prawnik, socjolog i działacz społeczny. Brał udział w pracach przygotowawczych nad Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku. Po przyznaniu się do choroby alkoholowej, zajął się szerzeniem wiedzy o alkoholizmie. Wydał kilkadziesiąt książek, był wielokrotnie nagradzany i odznaczany. Zmarł 29 kwietnia 2017 roku. Miał 72 lata.
Robert Miles – autor „Children”, jednego z największych przebojów końcówki lat 90-tych ubiegłego wieku, producent muzyki trance, ceniony DJ. Zmarł 9 maja 2017 roku. Miał 47 lat.
Chris Cornell – muzyk, wokalista, kompozytor, autor i współautor tekstów. Dysponujący imponującym głosem i niezwykłymi zdolnościami interpretatorskimi Cornell zasłynął jako lider Soundgarden – grupy, która obok Nirvany, Pearl Jam czy Alice In Chains, uznawana jest za pioniera stylu grunge. Rozwijał karierę solową, wziął udział w projekcie Temple of the Dog, w 2002 roku został wokalistą supergrupy Audioslave, jego piosenka („You know my name”) została wykorzystana jako singiel promujący „Casino Royal”. Przez wiele lat zmagał się z depresją. Popełnił samobójstwo 17 maja 2017 roku. Miał 52 lata. Na pogrzebie Cornella wystąpił przyjaciel muzyka, Chester Bennington, który wykonał emocjonalną interpretację „Hallelujah” Leonarda Cohena.
[ot-video type=”youtube” url=”https://www.youtube.com/watch?v=ltc5EsuyBh4″]
Zbigniew Wodecki – multiinstrumentalista, wokalista operujący niezwykle czystym głosem, autor i wykonawca wielu niezapomnianych hitów jak „Zacznij od Bacha”, „Chałupy welcome to” czy „Pszczółka Maja” (kreskówkowy szlagier nazywał żartobliwie swoim przekleństwem). Jego ostatnim projektem artystycznym była świetnie oceniana współpraca z kolektywem Mitch & Mitch. Angażował się w wiele akcji charytatywnym, które bardzo często wspomagał anonimowo. Zmarł 22 maja 2017 roku w Warszawie, został pochowany w Krakowie. Miał 67 lat.
Roger Moore – lord wśród Bondów, brytyjski aktor, znany z roli serialowego „Świętego” czy
wspomnianego agenta 007, w którego wcielał się siedem razy. Razem z Tonym Curtisem stworzył niezapomniany duet w serialu „Partnerzy – Detektywi z wyższych sfer”. Wystąpił w ponad siedemdziesięciu filmach. Zmarł 23 maja 2017 roku. Miał 89 lat.
Zbigniew Brzeziński – amerykański politolog, sowietolog i doradca prezydenta Cartera. Miał polskie pochodzenie. Lobbował za budową w Polsce elementów tarczy antyrakietowej i opowiadał się za wzmocnieniem relacji amerykańsko-polskich. Krytykował Georga Busha za uległość w sprawie Rosji. Zmarł 26 maja 2017 roku. Miał 89 lat.
Helmut Kohl – wieloletni kanclerz Niemiec (od 1982 do 1998 roku), uznawany za jednego z ojców zjednoczenia Niemiec. Prowadził otwartą politykę względem Polski, był zwolennikiem niemiecko-polskiego pojednania. Zmarł nad ranem 16 czerwca 2017 roku. Miał 87 lat.
Piotr Bikont – krytyk kulinarny, dziennikarz i publicysta, twórca filmów dokumentalnych. Działał w opozycji w PRL, był internowany. Współpracował między innymi z Robertem Makłowiczem. Zginął w wypadku samochodowym 27 czerwca 2017 roku. Miał 62 lata.
Julia Hartwig – poetka, eseistka, tłumaczka. Zajmowała się też krytyką literacką. Była łączniczką AK, działała w podziemiu antykomunistycznym. Zmarła 14 lipca 2017 roku, na miesiąc przed 96. urodzinami.
Chester Bennington – członek Linkin Park, wokalista, multiinstrumentalista. Artysta niezwykle charyzmatyczny, znany z niezwykle energetycznych występów na żywo. Wielokrotnie angażował się w akcje charytatywne, odwiedzał ciężko chorych fanów. Cierpiał na depresję. Popełnił samobójstwo 20 lipca 2017 roku. Miał 41 lat.
John Heard – aktor znany z „Rodziny Soprano”, „Raportu Pelikana”, „Przebudzenia” czy „Na linii ognia”. Filmowy ojciec Kevina, bohatera świątecznych hitów filmowych. Heard zmarł 21 lipca 2017 roku. Miał 72 lata.
Wanda Chotomska – autorka wierszy, scenariuszy teatralnych, opowiadań i piosenek dla najmłodszych. Autorka „Jacka i Agatki” – jednej z dobranocek wszech czasów. Przyjaźniła się między innymi z Mironem Białoszewskim. Zmarła 2 sierpnia 2017 toku. Miała 87 lat.
Janusz Głowacki był związany ze światem filmu, teatru i literatury. Laureat wielu prestiżowych nagród literackich. Był współscenarzystą kultowego filmu „Rejs” i twórcą wielu dramatów („Antygona w Nowym Jorku”, „Polowanie na karaluchy” etc.), wystawianych w Polsce i na świecie. Twórca tekstów niezwykłych – błyskotliwych, dowcipnych, ale i krytycznych, uderzających w najczulsze punkty czytelnika. Janusz Głowacki zmarł 19 sierpnia 2017 roku. Miał 78 lat.
Grzegorz Miecugow – dziennikarz, redaktor, wydawca i prezenter, współpracujący z radiową Trójką, „Wiadomościami” TVP1, stacją TVN i TVN24. Współtwórca „Szkła kontaktowego”, publicysta, wykładowca, komentator życia politycznego. Zmarł 26 sierpnia 2017 roku. Miał 61 lat.
Hugh Hefner – dziennikarz, wydawca, założyciel „Playboya”, osobowość telewizyjna. Hefner zmarł 27 września 2017 roku. Miał 91 lat.
Wiesław Michnikowski – wybitny aktor, genialny interpretator piosenek z Kabaretu Starszych Panów. Wystąpił w ponad pięćdziesięciu filmach i serialach, stworzył niezapomniane postaci – między innymi Jej Ekscelencję z „Seksmisji”. Jeremi Przybora mówił o nim „wzór skromności!”. Uwielbiał występować w słuchowiskach dla dzieci. Zmarł 29 września 2017 roku w Warszawie. Miał 95 lat.
Tom Petty – zadebiutował z zespołem The Heartbreakers, rozwijał karierę solową. Autor i wykonawca wielu hitów, w tym „Into The Great Wide Open”, „Learning to Fly” czy „Free Fallin”. Wraz z Dylanem, Orbisonem, Lennem i Harrisonem był członkiem supergrupy Travelling Wilburys. Obrońca praw człowieka. Odszedł 2 października 2017 roku. Miał 66 lat.
[ot-video type=”youtube” url=”https://www.youtube.com/watch?v=rqDq3eyTGck”]
Anna Szałapak – pieśniarka, „Biały Anioł Piwnicy pod Baranami”, przyjaciółka Agnieszki Osieckiej. Będąc doktorem etnografii i antropologii kultury, związała się zawodowo z Muzeum Historycznym Miasta Krakowa. Zmarła 14 października 2017 roku. Miała 65 lat.
Lech Ordon zachwycał widzów w „Żonie dla Australijczyka”, „Jak rozpętałem drugą wojnę światową”, „Janosiku”, ekranizacji „Chłopów” czy w „Nie lubię poniedziałku”. Zagrał, w sumie, ponad 150 ról filmowych i serialowych, występował w najlepszych, stołecznych teatrach. Ostatni raz na dużym ekranie pojawił się w świątecznej produkcji – „Listy do M”. Odszedł 21 października 2017 roku. Miał 88 lat.
Władysław Kowalski – związany przede wszystkim ze stołecznymi teatrami (Powszechnym, Dramatycznym, Ateneum), występował u Wajdy („Pokolenie”, „Kanał”), zagrał w filmie Łukasza Palkowskiego „Bogowie”, w „Paniach Dulskich” Bajona czy w obsypanym nagrodami „Body/Ciało” Małgorzaty Szumowskiej. Wraz ze swoim synem, reżyserem Kubą Kowalskim, wziął udział w akcji „Rodzice, odważcie się mówić” (organizatorem była Kampania Przeciw Homofobii). Zmarł 29 października 2017 roku. Miał 81 lat.
By Exploti (Own work) [Public domain], via Wikimedia Commons
