Maliny to nie tylko owoce

Kto nie zna malin? To roślina bardzo popularna, ceniona z powodu wybornych owoców. Każdy, kto uprawia kawałek ziemi, przeważnie ma krzewy malin. Przeciętnemu zjadaczowi służą one głównie do celów konsumpcyjnych. Dla wtajemniczonych maliny, to nie tylko owoce i sok, ale cenna roślina o działaniu leczniczym, wspomagająca zwalczanie gorączki i biegunki, pomocna w sprawach kobiecych.

Malina – nazwa zwyczajowa, a tak na prawdę jeżyna. To krzew wieloletni z rodziny różowatych, których podgrupą są min. róże i jeżyny. Maliny wywodzą się od dzikich jeżyn. To z nich, dla potrzeb ludzi wyhodowano maliny, krzewy przeznaczone do upraw i otrzymywania dużych, aromatycznych owoców. Odmiany hodowlane mają czerwoną, żółtą i białą barwę, jednak są mniej aromatyczne i uboższe w składniki odżywcze, niż maliny leśne. Gatunkiem dziko rosnącym jest Rubus idaeus – malina właściwa, którą spotkacie na obrzeżach lasów, polanach leśnych, przydrożach, zaroślach, nasypach kolejowych. Jej ogrodowym substytutem jest jeżyna bezkolcowa, które posiada takie same właściwości, jak dziko rosnąca malina właściwa.

Surowcem zielarskim są owoce, liście i korzenie tego krzewu. Owoce malin zawierają pektyny, witaminy z grupy B, witaminy C i E, beta-karoten, wapń, fosfor, potas, flawonoidy i kwasy organiczne (np. jabłkowy i cytrynowy). Liście zawierają garbniki, sole mineralne, związki żywicowe, kwasy organiczne i flawonoidy.

Działanie i zastosowanie

Malinę stosuje się w zwiększaniu odporności i ochronie przed infekcjami. Sok z malin jest składnikiem wielu syropów dla dzieci. Wspomaga w zwalczaniu przeziębienia. Dzięki działaniu napotnemu obniża gorączkę. Korzeń maliny działa moczopędnie. Napar z liści pomoże złagodzić biegunkę (dzięki działaniu ściągającemu, przeciwzapalnemu i przeciwbakteryjnemu). Zwalczy niestrawność i bóle stawów. Działając rozkurczająco na mięśnie gładkie, złagodzi dolegliwości miesiączkowe. Malina wspomaga w utrzymaniu w dobrej kondycji skórę, zęby i kości. Owoce są doskonałe dla diabetyków, ze względu na zawartość fruktozy, którą organizm przyswaja bez udziału insuliny. 100 gram malin zawiera 29 kcal, indeks glikemiczny 25. Zjadanie świeżych malin jest dobrą alternatywą dla osób, które lubią słodycze i mięso. Cukier i białko zwierzęce zakwaszają organizm. Maliny mają odczyn zasadowy, dlatego odkwaszają nasze ciało. Ta reguła dotyczy nie tylko tych, ale wszystkich świeżych owoców.

Co z malin?

Dla potrzeb zielarstwa używa się liści, korzeni oraz suszonych i świeżych owoców. Maliny dojrzewają w lipcu i sierpniu. Są także odmiany późne, dojrzewające we wrześniu, nawet w październiku. Owoce malin są nietrwałe, dlatego przerabiamy je tuż po zebraniu. Można zrobić z nich sok, przecier, galaretki lub ususzyć. Prawidłowo ususzone maliny zachowują naturalny kolor i przyjemny zapach. Liście zbieramy przez całe lato. Zwracajmy uwagę aby były bez skaz. Suszymy w przewiewnym, zacienionym miejscu, przechowujemy szczelnie zamknięte. Susz korzenia maliny działa moczopędnie.

Suszone liście malin

W medycynie ludowej stosowano je jako środek przeciwbiegunkowy i ściągający. Herbatę z suszu liści pijemy w przeziębieniu, anginie, nieżytach górnych dróg oddechowych. Młode liście malin z dodatkiem miodu wspomogą zwalczanie anemii. 1 łyżeczkę suszonych liści zalewamy szklanką wody, zagotowujemy. Zaparzamy pod przykryciem przez 15 minut. Pijemy trzy razy dziennie po pół szklanki. Zewnętrznie odwar z liści malin dodaje się do kąpieli. 3–4 garście malinowych liści gotujemy 5 minut w pięciu litrach wody. Całość przecedzamy, dodajemy do kąpieli. Kuracja zadziała wzmacniająco i oczyszczająco na skórę.

Suszone owoce

Wykorzystuje się w stanach podgorączkowych. Są doskonałym dodatkiem do zimowych herbat. Pozytywnie wpływają na układ pokarmowy i, ze względu na właściwości uspokajające, są zalecane w zachwianiach nerwowych występujących u kobiet w okresie menopauzy.

Dwie łyżki suszonych malin zalewamy szklanką wrzątku. Zaparzamy pod przykryciem 15 minut. Pijemy trzy razy dziennie po szklance przy schorzeniach z gorączką. Taki napar sprawdzi się także jako płukanka dla chorego gardła.

Suszone korzenie

Do zakupienia w sklepach zielarskich. Herbatka z korzenia maliny ma działanie moczopędne. 1 łyżeczkę zalewamy szklanką wrzątku. Zaparzamy 15 minut, pijemy pół szklanki naparu trzy razy dziennie.

Aromatyczny sok z malin

Świeże maliny dokładnie rozgniatamy, przeciskamy przez ściereczkę. Ważymy/mierzymy odciśnięty sok, przelewamy do garnka i dodajemy cukru w proporcji 1:1. (np 1 litr świeżego soku na 1 kg cukru). Całość wstawiamy na gaz i krótko zagotowujemy do rozpuszczenia się cukru. Sok pozostawiamy na pięć minut, aż wyklaruje się szum. Zbieramy go dokładnie. Odszumowany, gorący sok wlewamy do słoiczków, odwracamy do góry dnem, pozostawiamy do wystygnięcia. Sok jest doskonały w przeziębieniu oraz jako dodatek do deserów, lodów, budyniów, herbatek.

Uwaga: Kobiety w ciąży, napar z liści malin spożywają tyko po konsultacji z lekarzem.

Foto: Flickr (Lic. CC)