Przemysław Mackojc
W poprzednim roku podatkowym HMRC przyznał aż 5,5 miliona błędnych kodów. Taka sytuacja może się przytrafić każdemu – zwykle wtedy, gdy w trakcie trwania roku podatkowego zmieniasz często prace lub pracujesz w więcej niż jednym miejscu. HMRC nie zawsze ma poprawne informacje o naszych zarobkach oraz o tym, czy w danej pracy pracujesz na cały etat czy nie. Wszystko to może skutkować przyznaniem błędnego kodu i jednoczesnym błędnym naliczeniem podatku. Jak tego uniknąć?
Krótka sekwencja liter i cyfr, która ma wskazywać pracodawcy, ile podatku należy potrącać to właśnie kod podatkowy nadawany przez HMRC, czyli brytyjski Urząd Skarbowy. Kod podatkowy otrzymują wszystkie osoby zatrudnione oraz osoby pobierające prywatną emeryturę (tzw. Private Pension). Nie zawsze jest jednak tak, że nadany kod podatkowy jest poprawny. Twój pracodawca powinien otrzymać od Urzędu jasną instrukcje, jaki kod podatkowy należy się właśnie Tobie. Niestety, czasami coś idzie nie tak i w rozliczenia wkrada się błąd, w konsekwencji którego wychodzi na jaw, że po upływie roku podatkowego należy się zwrot podatku lub – co gorsza – pojawia się niedopłata.
Aby tego uniknąć, można w bardzo prosty sposób sprawdzić, czy z naszym kodem wszystko jest w porządku. Można też – jeśli zajdzie taka potrzeba – zamienić błędny kod na ten poprawny.
Odszukaj swój kod podatkowy
Nie każdy posiada swój kod podatkowy. Pamiętajmy, że jeśli jesteśmy wyłącznie osobami samozatrudnionymi lub jeśli otrzymujemy tylko podstawową emeryturę (czyli Basic State Pension) – z automatu nie posiadamy kodu podatkowego. Z drugiej jednak strony: jeśli pracujemy dla dwóch (lub więcej) pracodawców, to dla każdej oddzielnej pracy będzie indywidualnie nadawany kod podatkowy.
W obecnym roku podatkowym 2015/16 najbardziej popularnym kodem jest 1060L. Najprostszym sposobem na znalezienie swojego kodu podatkowego jest odszukanie go na payslipie, druku P45 lub P60. Bardzo często HMRC wysyła również list informujący o nadaniu odpowiedniego kodu „PAYE Coding Notice” .
Co znaczy Twój kod podatkowy
Cyfry w kodzie podatkowym wskazują na tzw. personal allowance, czyli kwotę wolną od podatku w danym roku rozliczeniowym. Sprawa z założenia jest bardzo prosta: pomnożenie cyfr naszego kodu *10 wskaże nam, ile możemy zarobić, aby nie zapłacić podatku. Na przykład: wyżej wspomniany kod 1060L wskazuje na £10600, czyli standardową w tym roku kwotę zwolnioną z podatku dochodowego.
Litera w kodzie podatkowym wskazuje natomiast na wszelkie ewentualnie zmiany. Przykładowo: litera L oznacza standardowe wykorzystanie kwoty wolnej od podatku, Y wskazuje na to, że możesz być uprawniony do zwiększonej kwoty ze względu na swój wiek, N i M wskazują, że korzystasz z rozliczenia z partnerem (tzw. Mariage Allowance), K oznacza, że prawdopodobnie nie posiadasz żadnej kwoty wolnej od podatku (na przykład posiadasz zadłużenie z poprzednich lat), BR, DO czy D1 wskazuje na podwyższone oprocentowanie ze względu na to, że jest to Twoja druga praca lub że przekroczony został próg niższego opodatkowania (a więc wskazujesz na wyższy higher rate 40% lub additional rate 45%).
Inne możliwości to litera T oznaczająca to, że kod podatkowy został ustalony na podstawie informacji z HMRC czy OT, które wskazują, że HMRC nie posiada informacji na temat twoich zarobków z tego okresu. W końcu – NT oznacza, że nie płacisz podatku od swojego dochodu.
Znając swój kod podatkowy oraz swoją sytuacje jesteś więc w stanie sam wydedukować, czy pobierany podatek jest właściwy i czy kod podatkowy odpowiada twojej obecnej sytuacji.
Zmiana kodu podatkowego
W roku podatkowym 2013/14 HMRC przyznał aż 5,5 miliona błędnych kodów. Taka sytuacja może się przytrafić każdemu – zwykle wtedy, gdy w trakcie trwania roku podatkowego zmieniasz często prace lub pracujesz w więcej niż jednym miejscu. HMRC nie zawsze ma poprawne informacje o naszych zarobkach oraz o tym, czy w danej pracy pracujesz na cały etat czy nie. Wszystko to może skutkować przyznaniem błędnego kodu i jednoczesnym błędnym naliczeniem podatku.
Pamiętaj: jeśli masz jakikolwiek powód, aby myśleć, że twój kod podatkowy jest błędny lub jeśli nie rozumiesz, dlaczego kod podatkowy jest taki a nie inny – najprostszym sposobem na rozwianie wątpliwości i wyjaśnienie sytuacji jest wykonanie telefonu na infolinię HMRC (numer kontaktowy to 03002003300) lub sprawdzenie konkretnych informacji na stronie internetowej hmrc.gov.uk.
Postaraj się o zwrot podatku
Jeśli okaże się, że HMRC faktycznie naliczało ci zbyt duży podatek, należy ci się zwrot. Warto też monitować sytuację i sprawdzać, czy – w przypadku wykrycia błędu – kod uległ zmianie na ten poprawny.
Pamiętajmy, że możemy sprawdzić poprawność naliczonego podatku aż do 5 lat wstecz, a jeśli w którymś z okresów rozliczeniowych podatek był nadpłacony, to należy nam się zwrot.
Przydatne informacje
Pamiętaj, aby z każdej pracy otrzymywać druk P45 lub P60 – to twój dowód na to, że pracowałeś w danym miejscu i ewidencja tego, ile zarobiłeś, ile zapłaciłeś podatku oraz jaki był twój kod podatkowy.
W wielu przypadkach strona HMRC jest bardzo przydatna, znajduje się tam dużo informacji oraz przydatne kalkulatory, na przykład ten – HMRC.gov.uk/calcs/etc.htm
Dzwoniąc do HMRC uzbrój się w cierpliwość: linie są przeważnie zajęte, ale – zwykle później niż prędzej – doczekasz się na połączenie.
Jeśli ze względu na zły kod podatkowy nastąpiła znaczna niedopłata podatku – masz obowiązek takie zadłużenie uregulować. Jeśli jednak zdarzyło się tak nie z twojej winy – nie martw się, bo HMRC ma obowiązek podzielić zadłużenia na małe nieoprocentowane raty lub dostosować obecny, poprawny kod podatkowy do sytuacji w ten sposób, aby zaległy podatek był potrącany z aktualnych poborów.
Jeśli nie dostarczysz nowemu pracodawcy druku P45, może on mieć utrudnioną sprawę z przyznaniem ci właściwego kodu podatkowego. W takim przypadku przyznawany jest tzw. kod „emergency”.
Jeśli w kodzie zauważysz kombinacje M1 lub W1 – oznacza to, że podatek jest naliczony od dnia dzisiejszego i nie uwzględnia zarobków z poprzednich miejsc pracy. Często wiąże się z tym to, że docelowo podatek nie będzie naliczony poprawnie.
Sprawy związane z kodami podatkowymi i zwrotami z podatku dla jednych są mniej skomplikowane a dla innych bardziej. Wiele z nich jesteśmy jednak w stanie załatwić samemu. Jeśli nie czujecie się pewni w tek kwestii – zasięgnijcie porady sprawdzonego biura rachunkowego. Pamiętajcie też, że są biura, które będą pobierały kosmiczne opłaty i wtedy faktyczny zwrot może okazać się znacznie mniejszy niż przewidywaliśmy.
