Przemysław Mackojc
Rząd Wielkiej Brytanii właśnie oficjalnie uruchomił Global Health Insurance Card (GHIC), która zastąpi EHIC. Obydwie wersje służą obywatelom brytyjskim w celu uzyskania darmowej lub taniej opieki medycznej na terenie krajów Unii Europejskiej. Są między nimi jednak pewne różnice, które należy poznać nim wybierzemy się zagranicę.
Kiedy mogę aplikować o Global Health Insurance Card?
Wydane w Wielkiej Brytanii European Health Insurance Cards (EHIC) nadal są aktualne i oferują te same możliwości, co Global Health Insurance Card (GHIC) na terenie Unii Europejskiej. W momencie, gdy twoja karta EHIC straci ważność, będziesz mógł wymienić ją na nową kartę GHIC.
W większości wypadków można ubiegać się o GHIC przez internet. Jednak są przypadki, gdzie niezębne będzie aplikowanie za pośrednictwem poczty. Warto wiedzieć, że jeśli ubiegasz się o kartę z Irlandii Północnej, od marca 2021 będziesz mógł wybrać standardową wersję z flagą Wielkiej Brytanii lub z jednolitym tłem.
Co w przypadku jeśli potrzebujesz leczenia za granicą, a nie masz karty? W takim wypadku możesz otrzymać Provisional Replacement Certificate (PRC). Więcej na ten temat przeczytasz w dalszej części.
Kto może otrzymać Global Health Insurance Card?
Rezydenci UK
Na początek warto zaznaczyć, że możliwość otrzymania GHIC nie jest zależna od twojej narodowości. System opieki zdrowotnej w Wielkiej Brytanii działa na zasadzie pobytu. Oznacza to, że twoje prawo do leczenia nie jest zależne od płacenia National Insurance ani od tego czy rozliczasz podatki na terenie UK.
Jeśli twoim miejscem pobytu zwykle jest Wielka Brytania i nie jesteś ubezpieczony w którymś z krajów Unii, Norwegii, Islandii, Liechtensteinie czy Szwajcarii, najprawdopodobniej będziesz uznany za ubezpieczonego w Wielkiej Brytanii i w efekcie będziesz mógł ubiegać się o Global Health Insurance Card.
Oczywiście musisz przedłożyć odpowiednie dokumenty w momencie, gdy będziesz o nią aplikować.
Istnieją też pewne przesłanki dzięki, którym możesz ubiegać się o GHIC lub wydane w Wielkiej Brytanii EHIC, mieszkając w kraju Unii Europejskiej, Norwegii, Islandii, Liechtensteinie czy Szwajcarii.
Kto nie może aplikować?
Nie możesz jednak ubiegać się o GHIC jeśli jesteś ubezpieczony w którymś z krajów Unii, Norwegii, Islandii, Liechtensteinie lub Szwajcarii, ale mieszkasz w UK. W takim przypadku powinieneś skontaktować się z odpowiednim urzędem w kraju, w którym jesteś ubezpieczony i tam ubiegać się o EHIC. Musisz pamiętać, że są też sytuacje, w których możesz stracić możliwość korzystania z GHIC. Jeśli tak się stanie i skorzystasz ze swojej karty zagranicą, możesz zostać obciążany pełnym kosztem leczenia.
W jakich sytuacjach możesz stracić możliwość korzystania z GHIC? Prawa do Global Health Insurance Card możesz stracić, gdy przeprowadzisz się poza Wielką Brytanię, zaczniesz pracować za granicą lub zmieni się twój status rezydenta.
Co w przypadku rodziny?
Każdy członek rodziny musi posiadać GHIC. Możesz składać aplikację za siebie, za swojego partnera oraz za każde dziecko nad którym sprawujesz opiekę, a nie ukończyło 16 roku życia.
Jeśli już posiadasz Global Health Insurance Card, najpierw musisz podać swoje dane, a dopiero potem aplikować o dodatkowe karty.
Jeśli masz mniej niż 16 lat, opiekun lub rodzic musi złożyć aplikację za ciebie. Nauczyciele szkół z internatem mogą aplikować o GHIC w imieniu każdego dziecka, które pozostaje pod ich opieką.
Studenci z Wielkiej Brytanii wyjeżdżający do Unii Europejskiej
Jeśli masz zamiar uczyć się w kraju Unii Europejskiej, powinieneś aplikować o GHIC, które jest ograniczone czasowo do długości twojego pobytu za granicą. Tego procesu niestety nie da się przeprowadzić online.
Poza tym będziesz potrzebować pisma ze swojej uczelni, w którym zawarte będą poniższe dane:
- nazwa i adres placówki edukacyjnej w UK
- adres placówki, w której będziesz się uczyć e UE
- szczegóły kierunku, na którym studiujesz
- daty rozpoczęcia i końca nauki
Odpowiedni formularz znajdziesz – TU. Należy go wypełnić i wysłać na adres:
Overseas Healthcare Services
NHS Business Services Authority
Bridge House
152 Pilgrim Street
Newcastle upon Tyne
NE1 6SN
Studenci z UK przebywający w Norwegii, Islandii, Liechtensteinie lub Szwajcarii
Jeśli przebywałeś na terenie Norwegii, Islandii, Liechtensteinu lub Szwajcarii przed 1 stycznia 2021 i uczyłeś się tam, musisz aplikować o nową EHIC – TU. Pamiętaj, że Global Health Insurance Card i stare EHIC nie działają w tych czterech krajach! Nowa karta EHIC zapewni ci możliwość korzystania z usług służby zdrowia na terenie tych krajów do końca twojego pobytu.
Obywatele innych krajów niż Wielka Brytania i Irlandia
Jeśli ty lub ktoś z twojej rodziny nie ma obywatelstwa brytyjskiego lub irlandzkiego, należy przedłożyć odpowiednie dokumenty, które potwierdzą, że macie prawo ubiegać się o GHIC. W takim przypadku powinieneś wypełnić odpowiedni formularz, który znajdziesz – TU. Trzeba również dołączyć do niego kopię swojej wizy i pozwolenia na pobyt, a następnie wysłać wszystko na adres:
Overseas Healthcare Services
NHS Business Services Authority
Bridge House
152 Pilgrim Street
Newcastle upon Tyne
NE1 6SN
Kto może ubiegać się o nową kartę EHIC?
Niektóre osoby mogą aplikować o nową kartę EHIC, jeśli obejmuje ich Umowa o wystąpieniu zawarta między UK i UE. Nowe EHIC daje ci takie same przywileje, jak GHIC w krajach Unii Europejskiej.
Nowa karta EHIC zapewnia możliwość korzystania z opieki zdrowotnej również w Norwegii, Islandii, Liechtensteinie i Szwajcarii. Należy pamiętać, że Global Health Insurance Card oraz stara EHIC nie działają w tych czterech krajach.
Możesz ubiegać się o nową EHIC jeśli jesteś:
- obywatelem UE, Szwajcarii, Norwegii, Islandii lub Liechtensteinu i mieszkałeś w Wielkiej Brytanii przed 1 stycznia 2021
- emerytem w Wielkiej Brytanii lub otrzymujesz inne świadczenia, a także składałeś formularz S1 lub E121
- w przypadku kiedy jesteś pracownikiem przygranicznym i otrzymałeś ten status przed 1 stycznia 2021, a także podlegasz pod formularz S1 lub E106
- pracownikiem oddelegowanym do pracy w którymś kraju UE, Norwegii, Islandii, Liechtensteinie lub Szwajcarii przez swojego pracodawcę w UK, i przebywałeś tam przed 1 stycznia 2021, a dany kraj wyraził zgodę na twój dalszy pobyt
- jesteś członkiem rodziny lub podopiecznym któregoś z powyższych
- jesteś studentem z UK uczącym się w UE, Norwegii, Islandii, Liechtensteinie lub Szwajcarii i przebywałeś tam przed 1 stycznia 2021
Podwójne obywatelstwo
Jeśli posiadasz obywatelstwo Wielkiej Brytanii oraz kraju należącego do Unii Europejskiej, możesz ubiegać się o nowe EHIC. Musisz jednak spełniać poniższe warunki:
- uzyskałeś obywatelstwo brytyjskie poprzez naturalizację
- byłeś obywatelem kraju UE, Szwajcarii, Norwegii, Islandii lub Liechtensteinu zanim otrzymałeś obywatelstwo brytyjskie
- zachowałeś obywatelstwo któregoś z tych krajów
Obywatele Irlandii i osoby mieszkające w Irlandii
Obywatele Irlandii, którzy urodzili się w Wielkiej Brytanii, a także osoby z Irlandii Północnej, którzy są obywatelami Irlandii, zwykle nie mogą ubiegać się o nowe EHIC. Jeśli jesteś rezydentem UK, powinieneś ubiegać się o GHIC.
Nowe EHIC możesz otrzymać jeżeli:
- jesteś emerytem z UK lub otrzymujesz inną pomoc socjalną i mieszkałeś w Irlandii przed 1 stycznia 2021
- jesteś pracownikiem przygranicznym i byłeś nim przed 1 stycznia 2021; dopóki pozostajesz takim pracownikiem
- jesteś członkiem rodziny lub podopiecznym któregoś z powyższych
Obecnie nie ma możliwości ubiegać się o EHIC przez internet. Jeśli kwalifikujesz się do uzyskania EHIC, powinieneś skontaktować się z Overseas Healthcare Services.
NHS Overseas Healthcare Services
Telefon +44 (0)191 218 1999
Od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 – 18:00
Składać wniosek o nowe EHIC powinieneś wyłącznie, jeśli planujesz podróż do Unii Europejskiej, Norwegii, Islandii, Liechtensteinu lub Szwajcarii
Jakie koszty pokrywa Global Health Insurance Card?
GHIC możesz wykorzystać, aby otrzymać „niezbędną pomoc medyczną” w kraju Unii Europejskiej. Niezbędna pomoc medyczna oznacza, że musi zostać ona udzielona niezwłocznie i nie możesz czekać do powrotu do UK, aby ją otrzymać.
Między innymi są to:
- leczenie w nagłych wypadkach i wizyty na ostrym dyżurze
- leczenie przewlekłych chorób lub takich, które wystąpiły wcześniej
- rutynowe leczenie chorób, które występowały wcześniej lub wymagają monitorowania
- rutynowa opieka położnicza, jeśli nie wyjeżdżasz za granicę, aby urodzić
- dializy oraz podawanie tlenu
W przypadku niektórych zabiegów, jak dializy czy chemioterapia, należy wcześniej ustalić szczegóły z placówką medyczną za granicą.
Należy upewnić się też, że zabiegi na miejscu nie odbywają się w prywatnych przychodniach. W takich przypadków nie obejmuje ich GHIC. Jeśli zachorujesz na pokładzie samolotu lub statku, GHIC pokryje niezbędne leczenie, gdy dotrzesz do kraju docelowego.
Warto mieć też na uwadze, że nie wszędzie w Unii opieka medyczna jest darmowa i może zdarzyć się tak, że będziesz musiał zapłacić za zabiegi, które normalnie są darmowe w Wielkiej Brytanii.
Jakich kosztów nie pokrywa Global Health Insurance Card?
GHIC oraz stare EHIC działają wyłącznie w krajach Unii Europejskiej. Nie można z nich skorzystać w Norwegii, Islandii, Liechtensteinie czy Szwajcarii.
Jeśli jednak przebywałeś na terenie Norwegii, Islandii, Liechtensteinu lub Szwajcarii przed 1 stycznia 2021, wszystkie benefity wynikające z EHIC nadal będą aktualne. Oczywiście dopóki nie opuścisz tego kraju. Oprócz tego przebywając w Norwegii, możesz wykorzystać paszport Wielkiej Brytanii, aby otrzymać niezbędną pomoc medyczną.
Pamiętaj, że nie w każdym kraju służba zdrowia działa tak samo i niektóre rzeczy, które są darmowe w UK, mogą okazać się tam płatne.
W niektórych krajach musisz również zapłacić pewien procent kosztów opieki medycznej. Będziesz musiał zapłacić tyle samo, ile pacjent z tego kraju. Więcej informacji na ten temat znajdziesz na stronie – TU.
Ubezpieczenie podróżne
Zanim wybierzemy się w podróż za granicę, należy pamiętać, że GHIC nie jest alternatywą dla ubezpieczenia podróżnego. Nie pokryje żadnego leczenia prywatnego czy kosztów takich, jak akcja ratunkowa w górach lub transport do Wielkiej Brytanii.
Upewnij się, że posiadasz zarówno Global Health Insurance Card i ubezpieczenie podróżne, które obejmuje opiekę medyczną w kraju, do którego podróżujesz. Niektórzy ubezpieczyciele wymagają obecnie posiadania GHIC przez klienta.
Należy też mieć na uwadze, że możesz nie móc skorzystać ze swojej karty GHIC w pewnych krajach UE. Mowa o takich, gdzie nie ma publicznej służby zdrowia.
Uważaj też na wszelkie wizyty lekarskie umawiane przez hotel lub przedstawiciela biura podróży, którzy twierdzą, że otrzymasz zwrot kosztów leczenia. Takie koszty mogą okazać się niemożliwe do zwrócenia poprzez GHIC, szczególnie jeśli leczenie nie będzie zapewnione przez krajową służbę zdrowia.
Powinieneś dokładnie zapoznać się ze swoim ubezpieczeniem podróżnym i sprawdzić jakie elementy pokrywa, zanim wyjedziesz za granicę.
GHIC nie pokryje też kosztów leczenia, jeśli podróżujesz zagranicę specjalnie, aby odbyć leczenie. W to wlicza się też poród.
Co jeśli jesteś zagranicą i nie masz przy sobie karty?
Jeśli jesteś za granicą i nie masz ze sobą karty, możesz otrzymać Provisional Replacement Certificate (PRC). Posiadając PRC, nie potrzebujesz mieć przy sobie GHIC ani EHIC.
Aby ubiegać się o PRC, należy skontaktować się z Overseas Healthcare Services pod numerem +44 (0)191 218 1999, od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 – 18:00.
O PRC może w twoim imieniu ubiegać się inna osoba. Jeśli potrzebujesz PRC w godzinach, w których nie pracuje urząd, powinieneś skontaktować się z nim, jak najszybciej następnego dnia roboczego.
PRC daje te same możliwości, co EHIC oraz GHIC do momentu twojego powrotu na Wyspy.
Oczywiście w momencie, gdy zgłosisz się po PRC, będziesz musiał przygotować następujące informacje:
- twój numer NI
- twoje nazwisko
- twój adres
- twoją datę urodzenia
- nazwę placówki medycznej
- adres e-mail konkretnego oddziału, który się tobą zajmuje
Jak ubiegać się o zwrot kosztów?
W niektórych krajach będziesz zmuszony zapłacić za leczenie z góry, a następnie ubiegać się o zwrot.
Pamiętaj, aby zachować wszelkie recepty i dokumentację (zrób kopie, jeśli będzie trzeba). Ty lub twój ubezpieczyciel będziecie ich potrzebować, aby ubiegać się o zwrot.
W niektórych krajach pacjent musi zapłacić pewien procent kosztów leczenia. W takich przypadkach możesz uzyskać zwrot różnicy pomiędzy całkowitym rachunkiem, a procentem pokrywanym przez pacjenta. Jednak sama część opłaty wymagana od pacjenta nie podlega zwrotowi. Procent pokrywany przez pacjenta jest ustalany przez dany kraj.
Aby dowiedzieć się więcej w tej kwestii, należy skontaktować się z Overseas Healthcare Service pod numerem 0191 218 1999, od poniedziałku do piątku, w godzinach 8:00 – 18:00.
Podsumowanie
Posiadanie Global Health Insurance Card lub nowej European Health Insurance Card jest wymagane, gdy podróżujesz z UK za granicę. Wybierając się za granicę, należy dokładnie zapoznać się z zasadami panującymi w danym kraju i upewnić się, że posiadana przez nas karta jest tam respektowana (szczególnie w przypadku Norwegii, Islandii, Liechtensteinu i Szwajcarii). Ważne są też daty, jako iż Wielka Brytania oficjalnie opuściła UE 1 stycznia 2021. Wtedy też zmieniły się zasady określające leczenie za granicą.
Na koniec ostrzegamy jeszcze przed nieoficjalnymi stronami stworzonymi do „aplikowania” o GHIC. Jeśli ktoś wymaga od ciebie uiszczenia opłaty za dokument, jest to oszustwo. GHIC, EHIC oraz PRC są w pełni darmowe. Karta powinna dotrzeć do ciebie w ciągu 10 dni.
