Przemysław Mackojc
Narodowy Bank Polski opublikował w czwartek dokument „Polacy pracujący za granicą w 2018 r.”, będący raportem z badań przeprowadzonych wśród Polaków mieszkających w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Norwegii i Holandii.
Badanie przeprowadzono w okresie od listopada do grudnia 2018 roku. Wzięło w nim udział 1500 Polaków z Wielkiej Brytanii, 1500 Polaków z Niemiec, 1000 z Norwegii i 700 z Holandii. Badanie przeprowadzono na grupie polskich emigrantów w wieku od 16 do 65 lat, którzy wyjechali z kraju w celach zarobkowych.
Skupiając się na Polakach na Wyspach, z raportu wynika, że rodzimi emigranci w Wielkiej Brytanii są przeciętnie najlepiej wykształceni (w porównaniu z innymi krajami objętymi ankietą). „Jedna trzecia z nich posiada wykształcenie wyższe, podczas gdy w przypadku Holandii odsetek ten wynosi 22,9% a w Niemczech nie przekracza 20,0%. Odsetek osób z wykształceniem średnim (ogólnokształcącym lub zawodowym) jest zbliżony we wszystkich krajach i wynosi nieco ponad 50,0%, przy czym w Wielkiej Brytanii więcej jest osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym” – czytamy w raporcie. Jeśli chodzi o osoby z wykształceniem zawodowym, w Wielkiej Brytanii stanowią one zaledwie 12,4% badanej populacji. Wielką Brytanię najchętniej wybierają osoby pochodzące ze średnich i największych miast w Polsce. Emigranci w Wielkiej Brytanii i Holandii częściej przebywają też na obczyźnie ze współmałżonkiem lub dziećmi (w porównaniu z emigrantami mieszkającymi w Niemczech).
Jakie mają wykształcenie, skąd pochodzą i z kim przebywają – to już wiemy. A jak i gdzie pracują? Z raportu wynika, że: „W porównaniu z 2016 rokiem znacznie większy odsetek emigrantów w Wielkiej Brytanii i Niemczech deklarował regularną pracę najemną (inną niż dorywcza lub sezonowa), natomiast znacznie mniejszy prace dorywcze lub sezonowe”.
Relatywnie najwięcej Polaków w Wielkiej Brytanii pracowało w tym okresie jako rzemieślnicy lub robotnicy (30%). jednak 9% z nich to specjaliści, a 13% to managerowie. Co bardzo istotne, spada odsetek Polaków w UK (oraz Niemczech, Holandii i Norwegii), którzy oceniają, że pracują poniżej kwalifikacji. Z raportu NBP wynika, że „cztery lata wcześniej pracę poniżej kwalifikacji deklarowało 40-50% respondentów, w ostatnim badaniu z 2018 roku było to już 28-36%”.
„Głównym powodem emigracji Polaków za granicę zarówno w poprzednich latach jak i w przeszłości jest możliwość osiągania wyższych zarobków” – czytamy w raporcie. Kwestiom zarobków poświęcony jest długi akapit (link do pełnego raportu poniżej artykułu). Istotne wydaje się być jednak to, że Polacy na Wyspach coraz rzadziej korzystają ze świadczeń społecznych. Jak uściślają autorzy dokumentu: „Z jednej strony jest to związane z dobrą sytuacją gospodarczą w tych krajach (mniejsza liczba wypłacanych zasiłków dla bezrobotnych, czy świadczeń chroniących przed ubóstwem). Z drugiej strony władze Wielkiej Brytanii podjęły w ostatnich latach wiele wysiłków, aby ograniczyć dostęp do świadczeń osób, które nie przebywają stale w tym kraju. W rezultacie jedynie w Wielkiej Brytanii odsetek ten wyniósł w 2018 roku 19% podczas gdy w 2016 roku wyniósł 38%, a w 2014 roku 56% respondentów deklarowało otrzymywanie przynajmniej niewielkiego świadczenia socjalnego”.
Jedna trzecia ujętych w badaniu Polaków mieszkających poza krajem przesyła środki pieniężne do Polski. Jeśli chodzi o wysokość transferów, liderem są Polacy z Wielkiej Brytanii. „Po przeliczeniu na PLN jednorazowy przeciętny transfer z Wielkiej Brytanii w 2018 r. wynosił 3509 PLN i była to najwyższa zanotowana wartość” – wynika z raportu.
Polacy na Wyspach są też najbardziej zakorzenieni w nowym kraju (w porównaniu z Polakami z Holandii, Niemiec i Norwegii). Kluczowe są tu takie czynniki, jak długość pobytu, rodzina i znajomi oraz posiadanie nieruchomości w Wielkiej Brytanii.
A co z planowanym wyjściem Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej? „Temat brexitu nie wpłynął bezpośrednio na obecne plany większości imigrantów. Ok. 10% polskich emigrantów w Wielkiej Brytanii deklarowało, że przez brexit wrócą do Polski szybciej niż zamierzali, ale dla ok. 6% był to powód opóźnienia przyjazdu” – czytamy w raporcie. Z drugiej strony, autorzy dokumentu zaznaczają, że przy obecnych przepisach „jedynie ok. 15% imigrantów mogłaby mieć problemy ze spełnieniem warunku 5-letniego pobytu nawet w scenariuszu twardego brexitu”.
Pełny raport NBP dostępny pod tym linkiem: https://www.nbp.pl/publikacje/migracyjne/polacy_pracujacy_za_granica_2018.pdf
Foto: @elevate, lic. CC, https://pxhere.com/pl/photo/1541939
