Przemysław Mackojc
Mobbing dotyka milionów pracowników w Wielkiej Brytanii. Zjawisko to dotyczy zarówno rodowitych Anglików jak i tych, którzy opuścili swój ojczysty kraj w celach zarobkowych. Niemniej jednak, sytuacja imigranta na rynku pracy z założenia jest trudniejsza. Nierzadko obcokrajowiec narażony jest na dodatkowe represje. Dowiedz się, czym właściwie jest mobbing, na czym konkretnie polega i sprawdź jak się bronić.
Definicja mobbingu
Według definicji kodeksu pracy, mobbing to usystematyzowana forma przemocy psychicznej, której sprawcą są osoby współpracujące z ofiarą. Samo słowo mob z angielskiego oznacza tłum, bandę, motłoch. Mobbing możemy więc tłumaczyć jako nacisk, oddziaływanie tłumu. Po raz pierwszy tego określenia użył Konrad Lorenz, i co ciekawe wcale nie w odniesieniu do ludzi, a zwierząt. Ten uznany austriacki zoolog, badał i obserwował zachowania stadne ptaków. Zjawisko, w którym grupa wykazywała atakujące zachowania wobec jednego z osobników, nazwał mobbingiem. Później określenia tego zaczęli używać psycholodzy wobec pacjentów, którzy z powodów złych relacji w pracy, lądowali na lekarskiej kozetce. W niektórych krajach, w tym w Wielkiej Brytanii, możemy się również spotkać z określeniem bullying.
Kiedy mamy do czynienia z mobbingiem?
Przyznać trzeba, że słowo mobbing niekiedy jest nadużywane i bywa łatwym wyjaśnieniem na niepowodzenie w pracy. Z drugiej jednak strony, niektóre osoby znacząco umniejszają, temu co ich spotyka, zwyczajnie udając że nic złego się nie dzieje. Warto więc zadać kilka pytań i szczerze zastanowić się, czy mamy do czynienia z mobbingiem. Przede wszystkim nie jest to zjawisko incydentalne, jednorazowe, ale powtarzalne i celowe. O mobbingu możemy więc mówić dopiero wówczas, kiedy patologiczne sytuacje trwają przez dłuższy czas, są uporczywe i mają charakter systematyczny: osobiście (face-to-face), telefonicznie, listownie czy emailowo.
Poszkodowany może być prześladowany przez jedną osobę bądź też całą grupę. Konfiguracje personalne mogą być różne. Mobbing to kumulacja różnych zdarzeń, które mogą przybierać najrozmaitszą formę. Fantazja oprawcy bywa nieprzewidywalna, dlatego trudno podać konkretne przykłady. Dlatego, aby zdiagnozować mobbing, oceń swoje odczucia i szczerze odpowiedz na poniższe pytania:
– Czy jesteś izolowany od grupy?
– Czy nie docierają do ciebie wszystkie ważne informacje?
– Czy czujesz się gorszy? Dyskryminowany? upokorzony? Szykanowany?
– Czy jesteś obgadywany? Jawnie lub niejawnie obrażany?
– Czy oprawca mówi do ciebie podniesionym głosem? Obraża cię? używa wulgaryzmów?
– Czy oprawca działa uporczywie i systematycznie?
Jak reagować?
Przede wszystkim nie bądź bierny. Milczenie jest cichym przyzwoleniem, dlatego musisz reagować. Na pewno twoja decyzja obarczona jest strachem. Obawiasz się konsekwencji i reakcji w firmie. Pamiętaj jednak, że walka o własną godność i komfort psychiczny jest zawsze słuszna. Tym bardziej, że ofiarami mobbingu najczęściej są osoby ambitne, wyróżniające się w pracy. Oprawców najczęściej popycha do działania zazdrość, strach przed konkurencją, albo też różnego rodzaju uprzedzenia. Nie pozwól sobie na to. Prawo jest po twojej stronie, chroni cię kodeks pracy. Oficjalnie zgłoszona sprawa musi być rozpatrzona, a pracodawca nie może jej zlekceważyć. Przede wszystkim, przygotuj zgłoszenie i zbierz dowody. Opisz sytuacje, co się dokładnie wydarzyło? Kiedy i jak długo to trwa? Jakie miało konsekwencje? Jako dowody mogą służyć ci maile, wiadomości, nagrania, zeznania świadków, szczegółowy opis sytuacji.
Gdzie szukać pomocy?
Najpierw warto uruchomić procedury wewnętrzne i zgłosić sprawę do dyrektora personalnego lub do działu HR. Zapis o tym, gdzie w razie potrzeby szukać pomocy, powinieneś znaleźć w swoim regulaminie pracy. W prawdzie jednak, pracodawcy nie zawsze dbają o takie niuanse. Dodatkowo możesz też uznać, że nie oceniasz tej drogi jako bezpieczną. Wówczas możesz zgłosić wszelkie nieprawidłowości do zewnętrznych instytucji bądź organów państwowych, które pomogą w negocjacjach lub skierują sprawę do sądu pracy. Oto lista przydatnych organizacji:
- The Advisory, Conciliation and Arbitration Service (Acas) -urząd, który konsultuje wszelkie sprawy związane z zatrudnieniem. Tel. 08457 474747 – ich informator można ściągnąć TU
- Citizens Advice Bureau – lokalne biuro doradztwa – znajdź swoje lokalne biuro TU
- The Andrea Adams Trust – organizacja, która walczy z zastraszaniem i dyskryminacją w miejscu pracy tel. 01273 704 900
- Związki zawodowe
- Kancelarie prawne.
Przeczytaj także:
Jak sobie radzić ze stresem w pracy – KLIK
Foto: Flickr (lic. CC)
