Przemysław Mackojc
W początkach XIX wieku uprawy orzecha laskowego w Anglii liczyły 7000 akrów. Dziś jest ich jedynie 400. Jednak moda na plantacje orzechowe w UK powraca. I słusznie. Kent ma doskonałe warunki do uprawy tego smacznego owocu, zaliczanego do grupy owoców suchych.
Przed pierwszą wojną światową Kent słynęło z uprawy orzechów laskowych. Uprawiano je tak powszechnie, jak jabłka. Leszczyna rosła w niemal każdym przydomowym sadzie, była żywopłotem w ogrodach niejednej angielskiej posiadłości ziemskiej.
Początkowo na terenie południowo-zachodniej Anglii hodowano kilka odmian orzechów laskowych. Szczególnie jedna udawała się na tyle dobrze, że wkrótce wyparła pozostałe. Kent doczekało się rodzimej odmiany orzecha laskowego, zwanego powszechnie cobnut. Było to prawdopodobnie w okolicach 1830 roku. Dziś, większość współcześnie uprawianych orzechów jest pochodną tej odmiany i często zbiorczo określa się je mianem Kentish Cobnuts.
Historia orzechowych gajów Kentu
Leszczyna jest popularnym dziko rosnącym krzewem z rodziny brzozowatych, zasiedlającym całą Anglię. Uprawę planową leszczyny rozpoczęto w Anglii już w XVI wieku. W czasach wiktoriańskich cobnuts były popularną przekąską. Zjadano je powszechnie, najczęściej w zestawie z winem i serami. W pierwotnej wersji gry conkers angielskie dzieci używały orzechów laskowych. Nazywano ją wtedy cobnut lub cobblenut. Z czasem orzechy zastąpiono kasztanami i nazwę gry zmieniono.
Przed pierwszą wojną światową, na Greensand Ridge, w trójkącie pomiędzy Sevenoaks, Maidstone i Tonbridge kilometrami ciągnęły się uprawne gaje orzechowe. Miejscowi zwali je platts. Wraz z pojawieniem się kolei w południowo-zachodniej Anglii, orzechy z okolicznych hrabstw zaczęto sprzedawać w Londynie, na targach w okolicach stacji Victoria. Było to w latach 30-tych XIX wieku. W tamtym czasie orzechowy interes kwitł, a Kent cieszyło się mianem potentata, zaopatrującego w towar cały region i kraj.
W latach 50-tych XX wieku orzechowy przemysł mocno podupadł, ze względu na rosnącą konkurencję ze strony importerów. Rodzimy towar wyparły powszechnie dostępne i dużo tańsze orzechy sprowadzane. Sezonowo sprzedawane angielskie cobnuts, przegrywały z orzechami importowanymi, dostępnymi cały rok. W 1951 roku uprawy zmalały do 730 akrów, a w 1990 nawet do 250. Plantacje masowo porzucano, ze względu na nieopłacalność produkcji.
Złoto hrabstwa Kent
Dziś na świecie ponownie docenia się wartość rodzimych, lokalnych produktów. Kentyjskim orzechom zaczyna się powodzić. Co prawda daleko Anglii do czasów świetności sprzed stu lat, jednak uprawa leszczyny w okręgu Kent zaczyna się odradzać. I słusznie bo:
1. orzechy laskowe zaliczane są do grupy tzw. żywności funkcjonalnej, czyli takiej, która ma naukowo udowodniony, pozytywny wpływ na funkcjonowanie ludzkiego organizmu.
2. Są doskonałym źródłem cennych składników odżywczych; witamin, kwasów tłuszczowych, białka, pierwiastków mineralnych.
3. Kentish Cobnuts przystosowane do wzrostu w warunkach klimatycznych i glebowych Anglii, cechują się wysoką plennością. Udadzą się zarówno w łagodnym klimacie południowo-zachodniej Anglii, jak i w chłodniejszej strefie Szkocji.
Wiecie, że…
- Duże orzechy laskowe, do jakich przywykliśmy są efektem manipulacji naukowców? Prawdziwe, dziko rosnące orzechy są małe. Niektóre dziadki do orzechów mają dwie wersje „strefy zgniotu” – dużą i małą.
- Orzechy laskowe są znakomitą alternatywą dla mięsa? Wegetarianie wiedzą: sześć orzechów laskowych zawiera tyle pełnowartościowego białka, ile stugramowa porcja mięsa.
- Orzechy laskowe doskonale odżywiają nasz mózg, dostarczając mu cenne kwasy tłuszczowe.
- Kentish Cobnut mają swoje 10 minut dwa razy w sezonie. Po raz pierwszy zjada się je na świeżo (przełom września/października ), kiedy są jeszcze zielone. Orzechy nie mają wtedy długiej trwałości, łupina jest miękka, a środek soczysty. Ponownie zjadamy je w formie dojrzalej, gdy łupina stwardnieje. Aromat dojrzałych orzechów jest dużo bogatszy.
- Zielone orzechy można przechowywać w lodówce nawet do roku. Warunek: muszą być szczelnie zamknięte. Pozostawiamy je w zielonych łupinach z niewielkim dodatkiem soli, która pochłania wilgoć.
- W UK działa przynajmniej 6 szkółek i 12 plantacji orzechów laskowych, na których uprawia się kilka odmian Kentish Cobnut.
- Plantatorzy orzechów w okręgu Kent zrzeszyli się, tworząc Kentish Cobnut Association z siedzibą w Tonbridge.
-
Największym niebezpieczeństwem dla upraw orzechów są żarłoczne szare wiewiórki, zwane na Wyspach „szczurami drzewnymi”. Wiewiórki potrafią ogołocić drzewo z owoców (szczególnie we wczesnej fazie wzrostu) nawet w godzinę!
Foto: flickr (lic.CC)
