Przemysław Mackojc
Obecne przepisy rozwodowe w Anglii i Walii są przestarzałe i sprawiają, że proces formalnego rozstania się – sam w sobie stresogenny – bardzo obciąża nie tylko rozchodzącą się parę, ale i jej bliskich, z dziećmi na czele. To ma się wkrótce zmienić.
Dziś, aby uzyskać rozwód w Anglii i Walii, należy udowodnić przed sądem, że doszło do trwałego rozkładu związku małżeńskiego w wyniku co najmniej jednej z tych przyczyn:
* zdrady współmałżonka,
* nieracjonalnego zachowania współmałżonka,
* porzucenia na okres co najmniej dwóch lat,
* co najmniej dwuletniej separacji (kiedy obie strony zgadzają się na rozwód),
* co najmniej pięcioletniej separacji (gdy jedna ze stron nie wyraża zgody na rozwód).
W praktyce oznacza to na przykład, że w sytuacjach, kiedy małżonkowie (polubownie) dochodzą do wspólnego wniosku, że nie chcą już kontynuować relacji i zależy im na jak najszybszym (a przy okazji najmniej kosztownym i najmniej bolesnym) zakończeniu małżeństwa, muszą albo czekać do końca dwuletniej separacji, albo udowadniać w sądzie, że doszło do zdrady czy porzucenia (nawet jeśli nie miało to miejsca).
Obowiązujące przepisy utrudniają życie nie tylko parom, które wspólnie zdecydowały się na rozstanie i nie chcą wzajemnie oskarżać się przed sądem o zdradę, porzucenie czy irracjonalne zachowania. Prawo jest też problematyczne dla par mających lub wychowujących wspólnie dzieci. Rozwodzący się rodzice często na pierwszym miejscu stawiają dobro swoich dzieci, chcąc im stworzyć jak najlepsze warunki do życia czy nauki. Parom zależy, żeby kilkuletni syn czy kilkunastoletnia córka jak najmniej odczuły rozstanie rodziców czy zachowały dobry kontakt z jednym i drugim opiekunem. Niestety, kiedy przepisy wymagają, aby rodzice w sądzie udowadniali sobie zdradę czy porzucenie, obarczając się wzajemnie winą o rozpad małżeństwa, pokojowe rozstanie bez szwanku na psychice dzieci jest utrudnione, a czasami wręcz niemożliwe.
Zmiana w przepisach, czyli rozwód bez winy
Głosy ekspertów wskazujących na archaiczność i wadliwość obecnego systemu można było usłyszeć już kilkanaście lat temu. Z biegiem czasu silniejsza stała się też społeczna presja, wymuszająca na rządzących zmianę przepisów rozwodowych.
Wiele wskazuje na to, że po latach nacisków rządzący powoli przygotowują się do stworzenia nowych rozwiązań prawnych, dzięki którym uzyskanie rozwodu bez orzekania o winie byłoby szybsze i mniej obciążające.
Sam David Gauke przyznał, że obecny system niepotrzebnie antagonizuje rozwodzących się małżonków. Sekretarz sprawiedliwości zapowiedział, że rząd planuje rozpocząć konsultacje, prowadzące do uwspółcześnienia przepisów i wprowadzenia paragrafów umożliwiających rozwód bez wskazywania strony winnej rozpadu małżeństwa.
Media brytyjskie przypuszczają, że nowy system zakładałby możliwość zakończenia małżeństwa (bez wskazywania na osobę winną) już po sześciu miesiącach od złożenia pozwu. Jeśli po pół roku od złożenia pozwu obie strony potwierdzą, że związek uległ trwałemu rozpadowi, rozwód będzie finalizowany.
W telegraficznym skrócie: Rozwód w Anglii, jak to dziś wygląda?
Pierwszym krokiem do uzyskania rozwodu jest dziś wypełnienie w trzech egzemplarzach pozwu o rozwód (formularz D8, petition for divorce, do pobrania tutaj – KLIK!). W pozwie należy wyjaśnić, dlaczego ubiegamy się o rozwód, a jedną z kopii wypełnionego formularza zanieść do właściwego sądu/złożyć online (KLIK!).
Aby uzyskać rozwód, należy udowodnić przed sądem, że doszło do trwałego rozkładu związku małżeńskiego. w wyniku co najmniej jednej z tych przyczyn:
* zdrady współmałżonka,
* nieracjonalnego zachowania współmałżonka,
* porzucenia na okres co najmniej dwóch lat,
* co najmniej dwuletniej separacji (kiedy obie strony zgadzają się na rozwód),
* co najmniej pięcioletniej separacji (gdy jedna ze stron nie wyraża zgody na rozwód).
Jeśli do rozpadu małżeństwa doszło w wyniku zdrady jednego z małżonków, należy podać dane osoby, z którą do tej zdrady doszło.
Po złożeniu pozwu rozpoczyna się proces rozwodowy. Sąd przesyła kopię pozwu do męża/żony i innych osób wymienionych w dokumencie.
Po doręczeniu pozwu dalsze postępowanie zależy w największej mierze od tego, czy małżonka/małżonek zgodzi się na rozwód i od tego, jak szybko uda się ustalić warunki opieki nad dziećmi (o ile para posiada/wspólnie wychowuje dzieci).
Następnie, po zapoznaniu się ze wszystkimi dokumentami w sprawie i (między innymi) po uznaniu, że istnieją podstawy do rozwodu, sędzia wydaje wstępne orzeczenie.
Ostatnim etapem jest wydanie prawomocnego i ostatecznego orzeczenia o rozwodzie.
Ważne! Zgodnie z przepisami, pozew można złożyć tylko wtedy, gdy od zawarcia małżeństwa upłynął co najmniej rok. Brytyjskie sądy rozpatrują sprawy rozwodowe wtedy, gdy oboje lub jedno z małżonków jako stałe miejsce zamieszkania wskaże Wielką Brytanię lub gdy co najmniej jedno z małżonków przebywa w Wielkiej Brytanii od minimum roku (licząc od daty złożenia wniosku rozwodowego).
Bezpłatne porady na temat procesu ubiegania się o rozwód czy pomoc w uzupełnieniu wniosków można uzyskać w lokalnym Citizens Advice Bureau.
Foto: @geralt, PixaBay, lic. CC0
