Przemysław Mackojc
Na początku tego roku eksperci Instytutu Żywności i Żywienia (IŻŻ) opublikowali nową piramidę zdrowego żywienia. Jest ona odpowiedzią na wzrastający postęp w naukach medycznych, a także wynikiem coraz większej wiedzy na temat funkcjonowania organizmu ludzkiego. W najnowszym opracowaniu piramidy, pod uwagę wzięto także rekomendacje światowych ośrodków eksperckich dotyczących życia i zdrowia człowieka, w tym Światowej Organizacji Zdrowia.
Obowiązująca od kilku miesięcy aktualna piramida zdrowego żywienia jest dopełnieniem i uszczegółowieniem schematu z 2006 roku. Powstała w wyniku prac interdyscyplinarnego zespołu ekspertów z Instytutu Żywności i Zdrowego Żywienia. Po raz pierwszy do wiadomości publicznej podano ją w styczniu br., na Pierwszym Narodowym Kongresie Żywieniowym w Warszawie.
Postęp i zmiany
Wiedza na temat funkcjonowanoa ciała ludzkiego, żywności, żywienia i ich wpływu na zdrowie człowieka nieustannie się rozwija. Efektem tego nasze informacje na ten temat podlegają ciągłym modyfikacjom. Dotyczy to także piramidy zdrowego żywienia, w której obecne zmiany są odpowiedzią na najnowsze wyniki badań dotyczące żywienia ludności. Wersja piramidy sprzed dziesięciu lat została zmodyfikowana i ulepszona w kilku istotnych miejscach. Zmieniła się także jej nazwa.
Oficjalnie schemat prawidłowego żywienia nazywa się teraz Piramidą Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej. U jej podstawy leży sport i kontrola wagi, a warzywa i owoce stały się najważniejszym elementami codziennej diety, wypierając produkty zbożowe. Zaleca się także m.in. ograniczenie cukru i soli, którą mają zastąpić zioła, więcej błonnika i zdrowych tłuszczów pochodzących z nasion i orzechów.
Oto aktualne, najważniejsze zasady zdrowego żywienia wg najnowszej Piramidy Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej
Posiłki
4 do 5 posiłków dziennie, spożywamy regularnie co 3-4 godziny.
Warzywa i owoce
Stanowią podstawę piramidy. Zjadamy je zatem jak najczęściej. Są źródłem cennych składników odżywczych; antidotum na choroby układu krążenia, nowotwory, cukrzycę. Powinny stanowić podstawę naszej codziennej diety. Przy czym należy pamiętać o proporcjach: warzywa są istotniejsze niż owoce. Proporcje spożycia – 3:1.
Produkty zbożowe
Wskazane pełnoziarniste – kasze, makarony, pieczywo.
Nabiał
Zaleca się spożycie dwóch szklanek mleka dziennie. Można je zastąpić jogurtem, kefirem, maślanką, częściowo serem.
Mięso czyli białko
Dietetycy zalecają mięso białe, ryby, warzywa strączkowe. Mięso czerwone i przetworzone ograniczamy do ilości pół kilograma w tygodniu.
Zioła kontra sól
W piramidzie żywienia znalazły swoje miejsce jako alternatywa dla soli. Okazuje się, że specjaliści doceniają nie tylko smakowe i prozdrowotne walory ziół, ale także uznają je za doskonały zamiennik soli, która jest odpowiedzialna za sporą część udarów mózgu i zawałów serca.
Zdrowe tłuszcze
Przede wszystkim roślinne, a także te, pochodzące z pestek i nasion. Tłuszcze zwierzęce ograniczamy do minimum.
Cukier
W nowej piramidzie żywienia zaleca się całkowitą rezygnację z dosładzania napojów i stosowania cukru rafinowanego. Słodzimy naturalnie, na przykład miodem, syropem klonowym, syropem z agawy.
Woda
W ilości przynajmniej 1,5 litra dziennie.
Alkohol
Rezygnujemy.
Aktywność fizyczna
Stanowi podstawę zdrowego stylu życia. Codziennie powinniśmy poświęcać jej 30 do 45 minut naszego dziennego czasu. Łącznie z odpowiednio zbilansowaną dietą, ruch stanowi antidotum na chorobę cywilizacyjną jaką jest otyłość.
Nowa piramida dla kogo?
W zasadzie dla każdego człowieka cieszącego się dobrym zdrowiem. Osoby chorujące powinny, w porozumieniu z lekarzem modyfikować obowiązujący schemat, który jest podstawą także dla nich.
Optymistyczne statystyki
Podczas Kongresu w Warszawie IŻŻ przedstawiła wyniki badań dotyczące zależności pomiędzy sposobem odżywiania się i długością życia Polaków. Wynika z nich, że w ciągu ostatnich sześćdziesięciu lat nawyki żywieniowe rodaków zmieniły się na korzyść, co realnie wpływa na długość naszego życia. Z 56-62 lat nasze życie przedłużyło się do 73-81 lat. Do takich statystyk przyczyniły się także poprawa warunków życia, ograniczenie konsumpcji tytoniu i alkoholu , większa skuteczność w leczeniu wielu chorób.
Foto: Flickr (lic.CC)
Instytut Żywności i Żywienia/ www.izz.waw.pl
