Przemysław Mackojc
Jak będzie przebiegał proces rejestracji imigrantów z krajów Unii Europejskiej? Ile taka rejestracja będzie kosztować? Co mają zrobić osoby, które posiadają już brytyjską rezydenturę? A co z osobami, które w UK miały problemy z prawem?
We wtorek rząd brytyjski opublikował na swojej oficjalnej stronie dokument, który został też przekazany Komisji Europejskiej. Nota, zawierająca dwadzieścia pięć punktów, ma charakter techniczny. W jej ramach uporządkowano dotychczasowe zapowiedzi odnoszące się do nowego systemu rejestracji imigrantów z Unii Europejskiej. Mowa o 3,4 miliona obywateli Wspólnoty mieszkających w UK, w tym – o milionie Polaków.
Przyszłość imigrantów w 25 punktach
W dokumencie zawarto szczegóły dotyczące działania systemu rejestracji imigrantów. System ten ma powstać od zera. Jego tworzenie i działanie będzie konsultowane i testowane (przed oficjalnym uruchomieniem) przez grupy użytkowników, składające się nie tylko z ekspertów (od prawa czy technologii cyfrowych), ale i z przedstawicieli unijnych imigrantów mieszkających w UK. Twórcy dokumentu zapewniają, że władze dołożą wszelkich starań, aby system rejestracji był jak najmniej skomplikowany i przyjazny użytkownikom. Rejestracja imigrantów ma być zaś procesem szybkich i zdigitalizowanym. Tyle zapewnień. A co z konkretami?
Status osoby osiedlonej
Warunkiem uzyskania statusu osoby osiedlonej będzie nieprzerwany, pięcioletni pobyt w Wielkiej Brytanii. Osoby, które nie będą mogły spełnić tego warunku w dniu, w którym nowe przepisy wejdą w życie, ale będą w stanie udowodnić, że przed tą datą i tak przebywały na stałe w UK – uzyskają status tymczasowy. Gdy przekroczą pięcioletnią granicę pobytu w Wielkiej Brytanii – będą mogły starać się o status osoby osiedlonej.
Obywatele krajów Unii Europejskiej mieszkający (i chcący nadal mieszkać) w UK od co najmniej pięciu lat, od chwili wejścia przepisów w życie będą mieli dwa lata na uzyskanie statusu osoby osiedlonej. Przez okres dwóch lat ich status (oraz status ich bliskich) będzie chroniony. Według oficjalnej noty, wyrobienie statusu osoby osiedlonej będzie kosztowało nie więcej, niż wyrobienie brytyjskiego paszportu (obecnie to £72.50). Uzyskanie statusu osoby osiedlonej nie będzie tożsame z uzyskaniem brytyjskiego obywatelstwa.
Status osoby osiedlonej będzie można uzyskać poprzez zarejestrowanie się w systemie. System będzie zawierał informacje o danej osobie, pobrane z baz danych NHS czy HMRC (historia zatrudnienia etc.), dzięki czemu proces rejestracji będzie zautomatyzowany, a osoba chcąca się zarejestrować – nie będzie musiała dołączać niezliczonej ilości dokumentów czy potwierdzeń. Wbrew wcześniejszym spekulacjom, o status osoby osiedlonej będą mogli starać się imigranci nie mający Comprehensive Sickness Insurance. System rejestracji nie będzie też wymagał „rozliczania się” z nieudokumentowanych okresów (pracy, pobytu, podróży czy wyjazdów poza UK etc.), o ile – na bazie już zebranych informacji z NHS, HMRC etc. – osoba starająca się o status spełni „ogólne” wymagania. Imigranci starający się o status osoby osiedlonej będą musieli dołączyć do wniosku swoje zdjęcie (system nie będzie jednak zbierał danych biometrycznych, takich jak odciski palców).
Władze Wielkiej Brytanii nie będą mogły odrzucić aplikacji osoby, która spełnia wszystkie warunki określone w przyszłej „umowie rozwodowej” UK i UE. W przypadku, gdy osoba starająca się o uzyskanie statusu osiedleńca spotka się z decyzją odmowną – będzie jej przysługiwało prawo do odwołania.
Rezydentura a status osoby osiedlonej
W przypadku osób, które posiadają już brytyjską rezydenturę, proces uzyskiwania statusu osoby osiedlonej będzie uproszczony. Będzie on polegał na złożeniu zdjęcia, weryfikacji dokumentu tożsamości, kontroli bezpieczeństwa i potwierdzeniu aktualności pobytu. Osoby takie nie będą musiały ponownie przechodzić procedury wymaganej przy uzyskiwaniu statusu rezydenta. Opłata za uzyskanie statusu osoby osiedlonej będzie w przypadku rezydentów obniżona.
Przeszłość kryminalna a status osoby osiedlonej
Osoby starające się o status osiedleńca będą musiały ujawnić, czy ciążą nad nimi wyroki za przestępstwa kryminalne (wydane zarówno w UK jak i poza granicami Wielkiej Brytanii). Ich dane sprawdzane będą w brytyjskich kartotekach i – jeśli będzie to uzasadnione – w kartotekach międzynarodowych.
Władze brytyjskie będą też oceniać, czy dana osoba stanowi zagrożenie dla porządku publicznego czy szeroko rozumianego interesu społecznego i na tej podstawie decydować o ewentualnej deportacji.
Na celowniku Home Office nie znajdą się osoby, które zostały deportowane, ale którym przywrócono prawo pobytu (gdy w wyniku apelacji deportację uznano za nieuzasadnioną).
Gdy imigrant będzie miał zatarg z prawem po Brexicie – stosowane będą względem niego brytyjskie przepisy (takie same, jak dla osób spoza Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej).
Rządowy dokument dostępny jest pod tym linkiem: https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/657694/TECHNICAL_NOTE_CITIZENS__RIGHTS_-_ADMINISTRATIVE_PROCEDURES_IN_THE_UK.pdf
Foto: Public Domain Pictures
