Przemysław Mackojc
Co jakiś czas media obiegają informacje o bardzo poważnych w skutkach zatruciach ludzi substancją żrącą. Wiecie, co robić w sytuacji, gdy została połknięta substancja toksyczna? Jeśli nie – służymy poradą. Dziś o pierwszej pomocy w przypadku spożycia kwasu lub zasady.
Ofiarami zatrucia najczęściej bywają dzieci. Jednak i dorosłym zdarza się przypadkiem zażyć substancję żrącą. W warunkach domowych zwykle dochodzi do spożycia źle przechowywanych lub nieodpowiednio zabezpieczonych detergentów. Skutki takiej przygody są zawsze bardzo poważne i wymagają leczenia szpitalnego. Tu, jak zawsze, liczy się szybkie działanie i natychmiastowe wezwanie służb medycznych.
Jeśli jesteśmy bezpośrednimi świadkami sytuacji połknięcia toksycznych środków chemicznych (na przykład zastaliśmy dziecko w sytuacji zabawy otwartymi detergentami) sprawa jest jasna. Gorzej, jeśli nie widzimy zdarzenia, a jedynie możemy domyślać się, co zaszło. Jak poznać, że poszkodowany spożył substancję żrącą?
Skutki, objawy
– w otoczeniu poszkodowanego widzimy opakowania po substancjach chemicznych
– poszkodowany uskarża się pieczenie i ból w obrębie jamy ustnej i gardła
– pojawia się ból w nadbrzuszu lub w okolicy mostka (ból żołądka)
– mogą występować wymioty lub ślinotok, ofiara ksztusi się
– w jamie ustnej zauważamy rany oparzeniowe – białe, żółte lub czarne naloty
– występuje obrzęk jamy ustnej, utrudnione lub bolesne przełykanie, chrypka
Pomoc
1. Jeśli wcześniej nie wystąpiły wymioty, nie prowokujmy ich. Cofające się treści żołądka ponownie poparzą i tak już uszkodzony układ pokarmowy. Żołądek posiada naturalną barierę dla niektórych substancji żrących.
2. Oceniamy stan pacjenta, badamy czy jest przytomny i oddycha.
3. Natychmiast wzywamy pogotowie ratunkowe.
4. Ustalamy, w miarę możliwości, jaka substancja została połknięta. Pytamy poszkodowanego lub sprawdzamy etykietę na opakowaniu. Jeśli nie jest to możliwe, bo preparat był przechowywany w nieoryginalnym opakowaniu, zabezpieczony, przekazujemy służbom medycznym. Niektóre szpitale posiadają laboratoria, w których mogą zbadać i ustalić rodzaj substancji, a następnie wdrożyć odpowiednie leczenie.
Większość detergentów dostępnych w domu dzieli się na substancje kwasowe lub zasadowe.
Połknięta zasada
Zasadowe są wszelkie krety i preparaty do udrażniania rur. Przy połknięciu substancji zasadowych podajemy poszkodowanemu do wypicia środki osłaniające (tylko, jeśli jest przytomny i logiczny w kontakcie) mleko, białka jaja kurzego, odwar z siemienia lnianego w takich ilościach, by nie wywołały wymiotów.
Połknięty kwas
Odczyn kwasowy mają wszelkie wybielacze, kapsułki do zmywania i prania. Kwas w różnych stężeniach zawierają również niektóre kosmetyki – toniki, kremy, peelingi. Jeśli poszkodowany jest przytomny podajemy mu do wypicia zwykłą, niegazowaną wodę w takiej ilości, by nie wywołać wymiotów.
Substancja nieznana
Jeśli nie jesteśmy w stanie ustalić jakiego rodzaju substancję połknął poszkodowany, postępujemy tak, jak w przypadku kwasu. Podajemy do wypicia wodę niegazowaną. Pamiętajmy, by nadmierną ilością wody nie wywołać wymiotów.
Jeśli zatruciu substancją żrącą uległo małe dziecko, nie próbujmy wywoływać wymiotów i najlepiej nie podawajmy żadnych środków zobojętniających. Natychmiast wezwijmy pogotowie ratunkowe. Jeśli istnieje taka potrzeba (utrata przytomności, brak oddechu) przystępujemy do reanimacji.
Jak prawidłowo wezwać pogotowie ratunkowe?
Okazuje, się że to czynność nietrudna, a jednak wiele osób robi to niepoprawnie. Schemat wezwania pomocy medycznej wygląda tak:
1. Najważniejsze: zawsze zaczynamy od podania dokładnego adresu i nazwy miejscowości (w razie przerwania połączenia telefonicznego).
2. Mówimy, co się stało.
3. Zgłaszamy ilość poszkodowanych osób.
4. Informujemy o stanie poszkodowanego/poszkodowanych.
5. Podajemy swoje nazwisko i telefon.
Pamiętajmy: nigdy nie odkładamy pierwsi słuchawki, ponieważ dyspozytor może mieć dodatkowe pytania.
Numery alarmowe: 112 aktualny dla wszystkich krajów Wspólnoty Europejskiej. 999 – Emergency Call dla Wielkiej Brytanii i numer pogotowia ratunkowego w Polsce.
Foto:Flickr (lic. CC)
