Przepisy IR35 – co warto wiedzieć?

Temat IR35 przewija się od jakiegoś czasu przez fora internetowe zrzeszające Polaków pracujących na Wyspach. Owiane tajemnicą przepisy, okraszone niewiele mówiącym krótkim tytułem stały się bolączką wielu rodaków wykonujących różne prace w charakterze podwykonawcy na terenie Zjednoczonego Królestwa. Szczególnie przejmują się osoby prowadzące niewielkie działalności. Czy jednak naprawdę jest się czego obawiać? Czy może nie taki diabeł straszny, jak go malują?

Tajemnicze IR35 – czym jest i w jakim celu powstało?

Czym jest?

IR35 jest zbiorem przepisów rozstrzygających, czy osoba wykonująca pracę podwykonawcy powinna być pracownikiem przedsiębiorstwa dla którego świadczy daną usługę, czy też może działać na zasadach samozatrudnienia jako niezależna firma. Chcąc poznać dokładną treść IR35 należy zajrzeć do ustawy Income Taxes (Earnings and Pensions) Act 2003 (ITEPA 2003). Ostatni raz ustawa ta była nowelizowana w 2017 roku, więc warto, aby osoby, które zapoznawały się z jej wcześniejszą wersją, zaktualizowały swoją wiedzę.

W jakim celu powstało?

IR35 powstało, aby wspomóc brytyjski Urząd Skarbowy, czyli HMRC (Her Majesty’s Revenue and Customs). Rokrocznie brytyjska skarbówka odnotowuje spore straty związane z unikaniem przez przedsiębiorców płacenia podatku dochodowego, odprowadzania składek do National Insurance oraz uiszczania wielu innych opłat związanych z kosztami pracy. Firmy korzystające z usług pracowników powinny pokrywać wszystkie wydatki związane z zatrudnianiem ludzi w tym:

* urlopy (Holiday)
* chorobowe (SSP)
* składki na ubezpieczenia społeczne (Employer NIC)
* składki na prywatne zabezpieczenie emerytalne pracowników (Workplace Pension Contribution)
* pokrycie kosztów zakupu narzędzi, odzieży roboczej i wszelkich innych atrybutów niezbędnych do bezpiecznego wykonywania pracy

Z oczywistych względów pokrywanie wszystkich wymienionych powyżej kosztów nie do końca się pracodawcom kalkuluje i z tego powodu częściej wybierają oni opcję, w której – zamiast zatrudnić pracownika – podpisują umowę na konkretną stawkę z firmą świadczącą usługi podwykonawcy. Gdyby ten proces każdorazowo polegał na tym, że dany przedsiębiorca rzeczywiście wyszukuje firmę zajmującą się wykonywaniem robót danego rodzaju, to prawdopodobnie IR35 nigdy by nie powstało. Często jednak powtarza się taki oto schemat działania: chcący zaoszczędzić przedsiębiorca znajduje pracownika, który posiada kwalifikacje do wykonania pracy danego typu, po czym wymusza na tym pracowniku założenie firmy. Dla przedsiębiorcy taki model oznacza spory zysk, znajduje on również sympatyków wśród wielu pracowników, jednak dla brytyjskiego skarbu państwa oznacza to ograniczenie wpływów do budżetu.

Co zawiera IR35?

Przepisy zawierające się w IR35 to tak naprawdę obszerny zbiór warunków, które powinny zostać spełnione, aby dana osoba mogła być określona jako usługodawca. Jeśli po weryfikacji okaże się, że kryteria nie zostały spełnione, to tenże podwykonawca powinien zostać zatrudniony przez przedsiębiorcę jako pracownik.

Jak przeprowadzana jest weryfikacja?

Zasady działania IR35 nie są specjalnie skomplikowane. Na każdego podwykonawcę nałożony został wymóg wzięcia udziału w teście. Przygotowane przez specjalistów pytania pomagają stwierdzić, czy dany podwykonawca rzeczywiście funkcjonuje jako osobna firma, czy też został sztucznie przymuszony do założenia działalności. Poruszone zostają zagadnienia dotyczące kontroli nad własną działalnością, czyli na przykład możliwości samowolnego ustalania dni i godzin pracy, posiadania własnego sprzętu i odzieży roboczej, podejmowania ryzyka związanego z prowadzeniem działalności etc. Pod lupę brane są także takie szczegóły współpracy obu podmiotów, jak różne korzyści płynące ze współpracy, zasady na których dana firma może zrezygnować z usług wybranego podwykonawcy i wiele tym podobnych kwestii.

Czy jest się czego obawiać?

Na pewno nie muszą obawiać się osoby, które znając wcześniej treść przepisów zdążyły tak renegocjować umowy z firmami dla których pracują, aby na teście IR35 wypaść pozytywnie. Formuła testu jest dość prosta i nietrudno jest nawet intuicyjnie dostosować warunki zatrudnienia do obowiązującego prawa. Gdy HMRC zaczyna się interesować daną działalnością, może to oznaczać, że istnieje podejrzenie jakichś nieprawidłowości. Jednak firmy, które rzeczywiście funkcjonują jako osobne podmioty powinny bez problemu wykazać ten fakt na teście.