Już od kilku miesięcy światowa gospodarka boryka się ze skutkami pandemii koronawirusa. Coraz więcej firm redukuje dostępne etaty, aby ratować nadszarpnięty budżet. A może to właśnie Twój pracodawca zamierza zwolnić część pracowników? Jeżeli Twoja pozycja zawodowa jest zagrożona, przede wszystkim zachowaj spokój! Musisz bowiem pamiętać o tym, że nawet przy zwolnieniu przysługują Ci liczne prawa. Oto pięć sposobów, które pozwolą Ci na ograniczenie trudności wywołanych zwolnieniem.

1. Upewnij się, że Twój pracodawca przestrzega procedur!

Kwestia zatrudnienia w Wielkiej Brytanii jest ściśle regulowana przez obowiązujące przepisy prawa. Niezależnie od okoliczności każdy pracodawca musi stosować się do tych regulacji. Jakie są więc jego obowiązki? Przede wszystkim pracownik musi uzyskać informacje o powodach i możliwej alternatywie dla zwolnienia. Jeżeli np. zwolnienia można uniknąć za sprawą redukcji płac, pracodawca powinien poinformować o takiej sposobności.

Jeżeli chodzi o grupowe zwolnienia, tutaj pojawia się kolejny ważny zapis. Gdy pracodawca zamierza zwolnić co najmniej 20 pracowników, musi najpierw porozumieć się z ich przedstawicielem. Podczas takiej rozmowy obydwie strony spróbują zawrzeć kompromis lub wspólnie ustalić warunki wypowiedzenia.

Co więc możesz zrobić w sytuacji, gdy pracodawca nie wywiązał się ze swoich obowiązków? Wszystkie skargi i zażalenia powinieneś skierować wówczas do Trybunału Pracy. Jest to brytyjska instytucja rządowa, która zajmuje się między innymi ochroną pracowników. Jeśli Trybunał Pracy przyzna Ci rację, będziesz mógł uzyskać od pracodawcy odszkodowanie za niesłuszne zwolnienie!

2. Zwróć uwagę na długość okresu wypowiedzenia!

Zdecydowana większość umów o pracę podpisywanych na terytorium Wielkiej Brytanii zawiera zapis dotyczący tzw. notice period. Jest to po prostu okres wypowiedzenia, czyli wyznaczony czas, który musi upłynąć od chwili zwolnienia do faktycznego ustania stosunku pracy. Brytyjskie prawo uzależnia długość okresu wypowiedzenia od długości samego zatrudnienia w danej firmie:

1-24 miesięcy zatrudnienia – przynajmniej tydzień okresu wypowiedzenia;
2-12 lat zatrudnienia – co najmniej tydzień okresu wypowiedzenia za każdy przepracowany rok;
>12 lat zatrudnienia – przynajmniej 12 tygodni okresu wypowiedzenia.

Oczywiście musisz pamiętać o tym, że Twoja umowa może obejmować znacznie dłuższy okres wypowiedzenia. Dlatego warto pamiętać o sprawdzeniu tej kwestii.

Okres wypowiedzenia jest bardzo istotny dla pracownika, ponieważ pozwala mu na pracę i tym samym uzyskiwanie wynagrodzenia jeszcze przez pewien czas po zwolnieniu. Jeżeli więc obawiasz się natychmiastowego zwolnienia, pamiętaj o tym, że zazwyczaj jeszcze przez kilka tygodni będziesz mógł normalnie pracować. Warto jednak wykorzystać ten czas nie na tylko na pracę, ale także na szukanie nowego pracodawcy!

3. W razie zwolnienia masz prawo do uzyskania odprawy!

Okres wypowiedzenia to jednak nie wszystko, ponieważ oprócz niego możesz mieć prawo do otrzymania odprawy. Jej wysokość, podobnie jak długość okresu wypowiedzenia, zależy głównie od czasu zatrudnienia. Natomiast istnieje jeszcze jeden ważny aspekt, który wpływa na wysokość odprawy – Twój wiek! Niektórym może wydawać się to zaskakujące, ale rzeczywiście w brytyjskich regulacjach prawnych wiek pracownika ma istotne znaczenie.

Pracownicy mający mniej niż 41 lat uzyskują niższą odprawę niż starsze osoby. Dlaczego? Ponieważ młodsi ludzie mogą z reguły łatwiej znaleźć nową pracę. Toteż wyższa odprawa staje się czymś w rodzaju dodatkowego zabezpieczenia dla starszych pracowników.

Co istotne, wszystkie powyższe informacje dotyczą gwarantowanej prawnie odprawy przy zwolnieniu. Jeżeli jednak Twoja umowa przewiduje wyższą odprawę, powinieneś uzyskać wszystkie należne środki!

4. Potraktuj odprawę jak normalną wypłatę!

Bardzo istotną zaletą odpraw jest tryb ich wypłacania. Takie środki trafiają bowiem na konto pracownika bezpośrednio w dniu opuszczenia firmy lub w terminie standardowej wypłaty. Oznacza to, że otrzymasz te pieniądze w naprawdę ważnym momencie.

Jeśli nie uda Ci się znaleźć pracy od razu po zwolnieniu, musisz zadbać o rozsądne gospodarowanie uzyskanymi pieniędzmi. W ten sposób przyznana odprawa umożliwi Ci zabezpieczenie własnych interesów i zaspokojenie podstawowych potrzeb na najbliższe tygodnie.

5. Pracodawca w niektórych sytuacjach nie może zwolnić pracownika!

Zawarcie umowy o pracę następuje w wyniku dwustronnego porozumienia. Niektórzy mogą więc uważać, że skoro umowa jest dobrowolna – pracodawca może zwolnić pracownika w dowolnym momencie. Jednak nie jest to prawda.

Regulacje jasno określają okoliczności, przy których zwolnienie pracownika będzie naruszeniem prawa. Taka ochrona obejmuje między innymi wszystkie aspekty związane z macierzyństwem, czyli: ciążę, urlop macierzyński oraz ojcowski. Pracodawca nie może zwolnić pracownika przebywającego na takim urlopie.

Bardzo istotną kwestią jest także rodzaj zawartej umowy. Jeżeli bowiem podpisałeś np. umowę na czas określony, pracodawca nie powinien Cię zwalniać przed jej zakończeniem. Ochronie podlegają również pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze godzin lub z niesprecyzowanym zakresem obowiązków.

Gdy pracodawca powoła się na jedną z wymienionych okoliczności, takie zwolnienie może zostać uznane za krzywdzące. Wówczas będziesz mógł walczyć o swoje prawa przed wspomnianym Trybunałem Pracy.

Podsumowanie

Utrata pracy niemal zawsze oznacza czasowe kłopoty i konieczność „zaciśnięcia pasa”. Musisz jednak pamiętać, że Twoje prawa pracownicze muszą być respektowane przez pracodawcę. Jeśli zatem zostałeś zwolniony nieuczciwie, masz pełne prawo do walki o swoje racje. Nie bój się więc z niego korzystać!