Przemysław Mackojc
Warto skorzystać z okazji i w poniedziałek spojrzeć w niebo. Kolejne częściowe zaćmienie słońca będzie widoczne w Wielkiej Brytanii dopiero w sierpniu 2026. Na całkowite zaćmienie mieszkańcy UK poczekają z kolei aż do września 2090 roku!
W najbardziej uprzywilejowanej pozycji są mieszkańcy Stanów Zjednoczonych, gdzie widoczne będzie całkowite zaćmienie słońca. Ponad stukilometrowy pas fazy całkowitego, poniedziałkowego zaćmienia będzie widoczny o godzinie 16:49 UT. Słońce zostanie zakryte przez tarczę Księżyca najpierw na północnym Pacyfiku. Następnie całkowite zaćmienie będzie widoczne w czternastu stanach (centralna faza nastąpi w okolicach miasta Hopkinsville w Tennesee) i zakończy się na Atlantyku o godzinie 20:03 UT. Całkowite zaćmienie w niektórych punktach USA będzie można oglądać nawet przez 2 minuty i 40 sekund.
Zaćmienie w UK. Co, gdzie i kiedy?
Amerykanie są tak podekscytowani poniedziałkowym widowiskiem, że nazwali je „Great American Eclipse”. Mieszkańcy USA od kilku tygodni planują wspólne obserwacje, a światowe biura podróży – organizują tematyczne wycieczki do stanów, w których zaćmienie będzie najlepiej widoczne. A co z Europą?
Wielki, kosmiczny spektakl będzie widoczny od Oceanu Spokojnego do Oceanu Atlantyckiego. Oznacza to, że nie tylko mieszkańcy Ameryki Północnej, ale i (po części) Ameryki Południowej, Afryki i Europy będą mogli podziwiać częściowe zaćmienie. Niestety, w Polsce widowisko nie będzie widoczne, ale w Wielkiej Brytanii – jak najbardziej!
W Anglii, Irlandii Północnej, Szkocji i Walii częściowe zaćmienie słońca będzie można oglądać w poniedziałek 21 sierpnia od około 19:35. Oczywiście, najlepiej będzie je widać tam, gdzie niebo będzie bezchmurne.
Jak bezpiecznie podziwiać zaćmienie?
Nie wolno patrzeć bezpośrednio na Słońce, nawet przez okulary przeciwsłoneczne, płyty CD, okopcone szkiełka, klisze fotograficzne czy inny, ciemny materiał (na przykład czarna, półprzeźroczysta folia) czy okulary polaryzacyjne (wykorzystywane do oglądania filmów 3D). Siatkówka oka nie ma receptorów bólu, Oznacza to, że oglądając zaćmienie w niewłaściwy sposób (a więc bez stosownego zabezpieczenia), możemy poważnie uszkodzić wzrok, nie czując bólu. Pod żadnym pozorem na Słońce nie wolno spoglądać przez aparat, lunetę czy lornetkę. Takie urządzenia koncentrują światło słoneczne, więc patrzenie na Słońce bezpośrednio przez nie to najszybszy sposób na to, aby nieodwracalnie uszkodzić wzrok
A jak bezpiecznie oglądać zaćmienie? Sprawdzonych sposobów jest kilka. Można wykorzystać specjalne filtry, które są wykonane z aluminiowej folii mylarowej (folia Baadera) o odpowiedniej gęstości optycznej (ND 5.0) lub przez specjalne, mocne szkło spawalnicze. W sklepach można się zaopatrzyć w specjalne okulary (pokryte wspomnianą folią), stworzone do podziwiania zaćmień. Warto jednak sprawdzić, czy delikatna powłoka takich okularów nie jest uszkodzona. Można też obserwować cień tarczy słonecznej przy pomocy kamery otworkowej, którą można wykonać samodzielnie z pudełka, folii, tektury i czarnej farby (film instruktażowy poniżej).
Warto także 21 sierpnia odwiedzić stronę NASA, na której będzie prowadzonych aż dziesięć transmisji tego wydarzenia (między innymi z pokładu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS!) – KLIK! Uwaga! W związku z tym, że ze strony NASA może korzystać nawet pół miliarda użytkowników, stworzono zapasową witrynę, dostępną pod tym linkiem – KLIK!
Czym jest zaćmienie Słońca?
Do zaćmienia Słońca dochodzi, gdy będący w nowiu Księżyc znajduje się na linii Ziemia-Słońce. Jak to możliwe, skoro średnica Słońca jest 400 razy większa niż średnica Księżyca? Wszystko dzięki temu, że Słońce leży 400 razy dalej, przez co oba ciała widzimy na niebie jednakowo duże. a mniejszy Księżyc może zasłonić większe Słońce.
Niestety, Księżyc stale oddale się od Ziemi (o około 3,8 cm na rok), w związku z czym za około 500 milionów lat będzie miał zbyt małe rozmiary kątowe, aby zasłonić Słońce.
[ot-video type=”youtube” url=”https://www.youtube.com/watch?v=ElnBAWKO6l4″]
Foto: PixaBay, @Intographics, lic. CC0
