Przemysław Mackojc
W ciągu roku w Wielkiej Brytanii diagnozowanych jest około 3000 przypadków zachorowań na raka szyjki macicy. To jeden z najczęściej występujących nowotworów wśród kobiet. W skali światowej liczba zgonów wynosi 200 000 rocznie. Regularnie wykonywane badanie cytologiczne, może zapobiec tej zbierającej śmiertelne żniwo chorobie.
Badanie cytologiczne ma na celu wykrycie nieprawidłowych komórek w szyjce macicy, które mogą rozwinąć się w raka. W grupie ryzyka są kobiety aktywne seksualnie. Przypadki zachorowań u kobiet poniżej 25 roku życia są bardzo rzadkie. Zwykle chorobę diagnozuje się u pań między 30 a 45 rokiem życia. Nieprawidłowy wynik to jednak wcale nie wyrok śmierci. Cytologia wykrywa zmiany w szyjce macicy, które niekiedy znikają samoistnie lub muszą być usunięte. Dzięki regularnie wykonywanej cytologii udaje się zapobiec wystąpieniu raka, jako że badanie wykrywa go jeszcze w stanie przedinwazyjnym, czyli uleczalnym. Zmiany w komórkach szyjki macicy są bardzo często powodowane wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Jest to choroba przenoszona drogą płciową, do zakażenia którą dochodzi pod czas kontaktów seksualnych.
W Wielkiej Brytanii istnieje rządowy program profilaktyczny, zapobiegający występowaniu raka szyjki macicy – The cervical screening programme. Dzięki niemu zanotowano aż 7 procentowy spadek zachorowalności w ciągu roku. W ramach programu wszystkim kobietom zarejestrowanym u lekarza GP przysługuje bezpłatne badanie cytologiczne. Panie w wieku między 25 a 49 otrzymują zaproszenie na badanie co 3 lata. Natomiast kobiety w przedziale wiekowym między 50 a 64 co 5 lat.
Przebieg badania cytologicznego
Badanie cytologiczne jest dobrowolne i bezpłatne. Trwa zaledwie kilka minut i nie wiąże się z bólem. Pobrania wymazu dokonuje położna lub pielęgniarka w lokalnej przychodni. Na początek, podobnie jak przy standardowym badaniu ginekologicznym, wprowadza do pochwy wziernik. Następnie specjalną szczoteczką pobiera złuszczony nabłonek z tarczy i kanału szyjki macicy. Pacjenta może wówczas doświadczyć odczucia, delikatnego drapania. Pobrany wymaz położna przenosi na mikroskopowe szkiełko i utrwala specjalną substancją. Taka próbka trafia do laboratorium, gdzie zostaje dokładnie przebadana pod kątem nieprawidłowych komórek.
Przygotowanie do badania
Cytologie pobiera się w określonej fazie cyklu. Najlepiej zgłosić się na badanie 14 dni po rozpoczęciu ostatniej miesiączki i najpóźniej 4 dni przed rozpoczęciem kolejnej (pierwszy dzień cyklu, to pierwszy dzień krwawienia). Co najmniej 24 godziny przed badaniem, należy powstrzymać się od stosunków płciowych. Nie powinno się również stosować preparatów myjących, maści, leków dopochwowych, tamponów oraz nie wykonywać irygacji. Jeśli występuje infekcja, o czym mogą świadczyć upławy, świąd i pieczenie, należy zmienić termin badania.
Wynik
Na wynik czeka się zwykle około dwóch tygodni. Jeśli nie budzi zastrzeżeń, pacjentka otrzymuje zaproszenie na kolejne badanie kontrolne po 2 latach. Kiedy na sprawozdaniu z laboratorium pojawi się któraś z adnotacji: Inadequate, Borderline; Mild dyskaryosis; Moderate dyskaryosis; Severe dyskaryosis; Glandular neoplasia. Pacjenta natychmiast przechodzi pod opiekę lekarza, który planuje leczenie. W przypadku wykrycia HPV zleca się powtórzenie badania oraz kolposkopię.
Dowiedz się więcej na temat cytologii – KLIK
Przeczytaj także:
Zdrowie seksualne w UK – KLIK
Foto: NHS.uk
