Przemysław Mackojc
Z najnowszych danych GUS wynika, że w 2017 roku czasowo poza granicami kraju przebywało 2 miliony 540 tysięcy Polaków. W roku ubiegłym było ich o 85 tysięcy (3 procent) mniej.
Główny Urząd Statystyczny (GUS) podał dane dotyczące czasowej emigracji Polaków, a więc emigracji nie krótszej niż trzy miesiące. Z zestawienia wynika, że w 2017 roku poza granicami kraju przebywało 2 miliony 540 tysięcy Polaków. W roku ubiegłym (2018) liczba ta spadła do 2 milionów 455 tysięcy osób.
Największą zmianę odnotowano w Wielkiej Brytanii. Między 2017 a 2018 rokiem na Wyspach ubyło prawie 100 tysięcy Polaków. Obecnie liczbę obywateli Polski w Wielkiej Brytanii szacuje się na 695 tysięcy.
Zdaniem części ekspertów komentujących dane GUS, powodem zmniejszenia liczby nowych wyjazdów za granicę i wzrostu liczby Polaków wracających do kraju z emigracji zarobkowej jest poprawa sytuacji na rodzimym rynku pracy oraz niepewność związana z Brexitem.
Co ciekawe, w większości europejskich krajów liczba polskich migrantów albo nie uległą zmianie, albo nieznacznie wzrosła. Wyjątkiem ma być właśnie Wielka Brytania, z której Polacy częściej wyjeżdżają, niż do której przyjeżdżają.
Dla porównania, w Niemczech w 2017 roku było 703 tysiące Polaków, w roku 2018 – 706 tysięcy. W Holandii w 2017 roku przebywało 120 tysięcy rodaków, w 2018 – 123 tysiące.
Tak czy inaczej, według GUS rok 2018 był pierwszym od ośmiu lat, kiedy ogólna liczba Polaków na emigracji spadła.
Tyle tylko, że jak czytamy w biuletynie GUS:
„Badanie migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały i czasowy jest w całości realizowane w oparciu o administracyjne źródła danych. Podstawowym źródłem danych jest rejestr PESEL. Dodatkowo, dane o ludności zameldowanej na pobyt czasowy powyżej 3 miesięcy oraz nieobecnej w związku z wyjazdem za granicę na pobyt czasowy na okres powyżej 6 miesięcy – według stanu w dniu 31 grudnia każdego roku – są pozyskiwane również z urzędów gmin (z rejestrów prowadzonych przez gminy).
Pierwotnym źródłem danych o migracjach na pobyt stały i czasowy pochodzących z administracyjnych źródeł danych są informacje podane przez osoby zmieniające miejsce zamieszkania na formularzach stosowanych przy wypełnianiu obowiązku meldunkowego. Formularze, z których dane są wykorzystywane w statystyce migracji to:
„Zgłoszenie pobytu stałego” – wypełniane przez osoby meldujące się na pobyt stały – jest źródłem danych na temat migracji wewnętrznych (zarówno napływu jak i odpływu) oraz imigracji na pobyt stały;
„Zgłoszenie pobytu czasowego” – wypełniane przez osoby meldujące się na pobyt czasowy – jest źródłem danych na temat migracji wewnętrznych i imigracji na pobyt czasowy powyżej 3 miesięcy;
„Zgłoszenie wyjazdu poza granice Rzeczypospolitej Polskiej” – wypełniane przez osoby zgłaszające wyjazd za granicę – jest źródłem danych na temat migracji emigracji na pobyt stały i pobyt czasowy powyżej 6 miesięcy;
„Zgłoszenie powrotu z wyjazdu poza granice Rzeczypospolitej Polskiej trwającego dłużej niż 6 miesięcy” – wypełniane przez osoby zgłaszające powrót z czasowego wyjazdu za granicę – jest źródłem danych na temat powrotów stałych mieszkańcach Polski z czasowego pobytu za granicą;
Zgłoszenie wymeldowania z miejsca pobytu czasowego” – wypełniane m.in. przez stałych mieszkańców innych krajów, opuszczających Polskę przed końcem okresu deklarowanego pobytu – jest źródłem danych na temat wyjazdów z Polski stałych mieszkańców innych krajów zameldowanych w Polsce na pobyt czasowy powyżej 3 miesięcy”.
Oznacza to tyle, że w statystykach GUS ujęte są jedynie zgłoszone migracje. Dane mogą być więc zaniżone.
