Wielowiekowa tradycja szkockiej whisky

„Osiem torebek słodu do Mnicha John’a Cor’a, z pomocą którego otrzymamy witalną wodę” – ten wpis z 1945 roku w Exchequer Rolls jest prawdopodobnie pierwszym traktującym o destylacji whisky w Szkocji. Inne podania głoszą, że produkcją tego trunku zajął się już w V w. św. Patryk. Choć nie można być do końca pewnym jego dokładnego pochodzenia, wiadomo jedno – szkocka whisky ceniona jest na całym świecie, a jej niepowtarzalny smak uderzył do głowy już niejednemu…

Nie tylko kilt i piękne zamki są symbolami Szkocji. Z tym krajem nierozerwalnie związana jest whisky. Szkocja posiada chroniony termin „szkocka”, przez co tak nazywany trunek nie może być produkowany gdzieś indziej. Dzisiaj zasięg whisky obejmuje ponad 200 krajów na świecie, utrzymując się w czołówce najchętniej kupowanych alkoholi. Jej miłośnicy wiedzą, że płacą za coś więcej – również za celtyckie mity i bogatą historię, która sprawiła, że dziś hasło „szkocka whisky” kojarzy się z czymś ekskluzywnym i wyrafinowanym.

Odrobina historii

Choć jest to trunek iście szkocki, to do Szkocji przywędrował z Irlandii. Początkowo używany był wyłącznie w celach leczniczych i uzyskiwano go w wyniku destylacji produktów fermentacji owoców. Legendy głoszą, że whisky do Irlandii dostarczył św. Patryk, który następnie do Szkocji przedostał się przy udziale Szkotów z Dalriady.

Woda życia, bo tak nazywano ten alkohol, rozwijała się jedynie w klasztorach. Dopiero w XV wieku wiedza na temat jego produkcji rozpowszechniła się oraz udoskonalono destylatory. Przez bardzo długi okres spożywanie whisky nie było bezpieczne – wątpliwość budził zarówno używany do celów produkcyjnych sprzęt, a także brak naukowej wiedzy twórców. Popularność whisky przyciągnęła uwagę samego parlamentu, który wprowadził w połowie XVII wieku podatki od słodu i produktu końcowego.

Dystrybucja whisky przeniosła się zatem do podziemia oraz do rejonu Highlands, gdzie toczyła się walka między producentami trunku a urzędem skarbowym. Ustalono, że whisky można wytwarzać po wykupieniu licencji za 10 funtów, co właściwie ukształtowało przemysł alkoholowy w Szkocji.

Wpływ na sukces szkockiej whisky miała też prawdziwa alkoholowa katastrofa we Francji. Otóż, w 1880 roku doszło do spustoszenia francuskich winnic za sprawą… mszycy z gatunku filoksera winiec. Spowodowało to spadek produkcji koniaku, co dobrze wykorzystała Szkocja ze swoją whisky…

Jak powstaje?

Jak można uzyskać ten trunek? Szkocka whisky, nazywana również „Scotch”, produkowana jest wyłącznie ze słodu jęczmiennego lub jęczmienia. Można uzyskać również blended dzięki mieszaninie whisky z innymi zbożami, dojrzewającymi w beczkach co najmniej przez okres trzech lat. Największy wpływ na smak alkoholu ma gatunek zboża. Pierwszym etapem produkcji jest słodowanie, następnie zacieranie, fermentacja, destylacja oraz dojrzewanie.

Do najbardziej znanych marek whisky należą Johnie Walker, The Balvenie, Grant’s, Ballantine’s, Chivas Regal, Teacher’s, The Famous Grouse oraz Laphroaig.

Scotch Whisky Experience

W Edynburgu powstało muzeum całkowicie poświęcone szkockiej whisky. W Scotch Whisky Experience można odbyć prawdziwą podróż do świata tego trunku, biorąc udział w przejażdżce bryczką, bezpośrednio doświadczając procesu jego produkcji. Przewodnicy opowiedzą ciekawostki i legendy, a także oprowadzą po największej na świecie kolekcji szkockiej whisky, liczącej niemal 3,5 tys. butelek! W Grocie Aladyna można wybrać spośród 300 różnych gatunków, delektując się niezwykłym smakiem i aromatem alkoholu. Jeśli dopiero rozpoczynacie swoją przygodę w piciu whisky, warto posłuchać rad ekspertów w Sali Sense of Scotland, którzy dobiorą odpowiedni gatunek, najbardziej pasujący do naszego podniebienia.

Dzisiaj szkocka whisky przystosowana jest także do przeciętnego klienta. Okupiona jest mniejszymi kosztami produkcji, co nie oznacza jednak, że jest gorsza od tej dawnej whisky. Przede wszystkim jest łatwiej dostępna oraz tańsza, przez co trafia do szerokiego grona odbiorców. Ważne, aby umieć docenić niekwestionowane zalety „szkockiej”, wspominając jej wielowiekową tradycję…

Przydatny link:

Muzeum Whisky – Scotch Whisky Experience, Edinburgh

http://www.scotchwhiskyexperience.co.uk/index.php

 

Foto: Flickr (lic. CC)